Kim jest J.D. Vance?

Vance należy do konserwatywnego skrzydła Partii Republikańskiej, silnie wspierającego koncepcje polityczne Donalda Trumpa. Zanim dostał się do Senatu, publicznie krytykował Trumpa i jego politykę. W połowie 2022 r. nawiązał kontakt z synem byłego prezydenta Donaldem Trumpem Jr., tym samym uzyskując możliwość zbliżenia się do kręgu najbliższych doradców polityka. Od tamtej pory stał się zagorzałym zwolennikiem byłego prezydenta.

Vance (ur. w 1984 r.) służył w Korpusie Piechoty Morskiej oraz brał udział w interwencji w Iraku (2005) jako korespondent mediów wojskowych. Po skończonej służbie kształcił się m.in. na Uniwersytecie Yale, gdzie ukończył prawo (2013). Rozpoznawalność przyniosła mu książka Hillbilly Elegy (Elegia dla bidoków), w której na przykładzie swojej rodziny opisał zmagania mieszkańców tzw. pasa rdzy (obejmującego stany Michigan, Indiana, Ohio i Pensylwania) z biedą i uzależnieniami. Filmowa adaptacja książki powstała w 2020 r. Vance pracował dla Petera Thiela, konserwatywnego aktywisty i donatora, współtwórcy PayPal i Palantir Tech., który dofinansował kampanię kandydata kwotą 10 mln dol. W 2022 r. Vance wygrał wybory do senatu USA z rodzinnego stanu Ohio.

Jakie są poglądy Vance’a na politykę zagraniczną USA?

Doświadczenia w zakresie polityki zagranicznej kandydata ograniczają się do jego służby wojskowej. W Senacie nie zasiadał w żadnej komisji, która byłaby powiązana z tymi zagadnieniami. Jego poglądy na politykę zagraniczną są tożsame z tymi, które prezentuje Trump, i charakteryzują się transakcyjnym podejściem do sojuszników oraz przekonaniem o braku politycznych i finansowych zysków dla USA z dotychczasowej polityki poprzednich administracji. Vance krytykuje politykę zagraniczną administracji Bidena, zrzucając winę za niepowodzenia (m.in. w Afganistanie – wskazując na z gruntu skazane na niepowodzenie koncepcje „budowania państwa”) oraz niepotrzebne jego zdaniem działania na establishment i biurokrację Departamentu Stanu oraz Departamentu Obrony. Aktywnie sprzeciwia się wspieraniu Ukrainy przez USA i uważa, że władze w Kijowie powinny zabiegać o pokojowe zakończenie wojny z Rosją. Krytykował m.in. Niemcy za niewypełnianie zobowiązań sojuszniczych w zakresie zobowiązań do finasowania sił zbrojnych na poziomie 2% PKB oraz wskazywał na konieczność powrotu do obłożenia wyższymi cłami towarów importowanych z UE. Jednak według Vance’a jeszcze większym zagrożeniem dla interesów gospodarczych i bezpieczeństwa USA pozostają Chiny, które zdaniem kandydata chcą prześcignąć Stany Zjednoczone jako siła dominująca światowej gospodarki.

W przypadku zwycięstwa Trumpa Vance będzie w większym stopniu odpowiedzialny za kreowanie polityki zagranicznej nowej administracji, niż miało to miejsce w przypadku Mike’a Pence’a w pierwszej kadencji. Misją Pence’a było łagodzenie napięć z sojusznikami, Vance może natomiast wspierać izolacjonistyczne i transakcyjne sposoby prowadzenia relacji z zagranicznymi partnerami USA – w tym z państwami NATO.

Jaki będzie wpływ Vance’a na politykę wewnętrzną Trumpa i Partii Republikańskiej?

Od czasu przystąpienia do politycznego obozu Trumpa Vance stał się zdecydowanym zwolennikiem jego koncepcji polityki wewnętrznej. W przeciwieństwie do Pence’a, kandydatura Vance’a nie jest skierowana do tradycyjnych i umiarkowanych wyborców republikańskich, ale do elektoratu utożsamiającego się z poglądem o konieczności powrotu do tradycyjnych amerykańskich wartości i skupieniu się na wewnętrznej naprawie państwa. Vance opowiada się za polityką handlową zgodną z wizją „America First”, która obejmuje nakładanie ceł na import z Chin i innych krajów w celu promowania amerykańskiej produkcji i tworzenia miejsc pracy. Po ewentualnym zwycięstwie Vance będzie korzystał z doświadczenia konserwatywnych koncepcji „Project 2025” (obszerna koncepcja autorstwa ekspertów Heritage Foundation, dotycząca całościowej reformy państwa), które zakładają głębokie zmiany w systemie podatkowym i w strukturze administracji federalnej, m.in. podporządkowujące więcej instytucji bezpośrednio urzędowi prezydenta.

Na niekorzyść Vance’a może działać fakt, że ma on bardzo niewielkie doświadczenie polityczne i legislatorskie. Rolą wiceprezydenta w amerykańskim systemie władzy jest częsta i intensywna współpraca z Kongresem nad kształtowaniem ustaw proponowanych przez prezydenta. Brak odpowiedniego doświadczenia może negatywnie odbić się na skuteczności Vance’a w tym zakresie, a co za tym idzie osłabić jego pozycję jako ewentualnego kandydata na prezydenta po skończonej kadencji Trumpa. Vance jest zdecydowanym przeciwnikiem liberalizacji prawa aborcyjnego, wspiera uszczelnienie granicy USA z Meksykiem, w tym budowę muru granicznego, oraz popiera ideę likwidacji federalnego nadzoru nad szkolnictwem publicznym i przekazanie kompetencji w tym zakresie rodzicom dzieci uczęszczających do szkół powszechnych.