Dlaczego doszło do rozmów międzykoreańskich?

O dialog z Koreą Płn. zabiegał prezydent Korei Płd. Moon Jae-in od objęcia urzędu w maju ub.r. Chciał zapewnić spokojny przebieg XXIII Zimowych Igrzysk Olimpijskich w Pjongczangu. Propozycje były jednak odrzucane przez KRLD. W grudniu ub.r., przy okazji kilku nieoficjalnych spotkań, przedstawiciele Północy zgodzili się na rozmowy o udziale swoich sportowców w igrzyskach. Potwierdził to Kim Dzong Un w noworocznym orędziu, w którym zaproponował wysłanie delegacji KRLD do Pjongczangu i wznowienie dialogu międzykoreańskiego. Korea Płd. przystała na tę propozycję i przekonała USA do przełożenia wspólnych manewrów wojskowych, które tradycyjnie odbywają się na przełomie lutego i marca, na czas po igrzyskach. Stanowiło to dla KRLD dodatkową zachętę do rozpoczęcia rozmów 9 stycznia.

Czego dotyczyły rozmowy?

KRLD zaproponowała wysłanie na igrzyska delegacji, w skład której mają wejść nie tylko sportowcy, lecz także wysocy rangą przedstawiciele władz, działacze sportowi, kibice, grupy artystyczne i prasa. Strony zgodziły się, że konieczne jest zmniejszenie napięć we wzajemnych stosunkach. W tym celu zapowiedziały rozmowy między wojskowymi obu państw. KRLD już uruchomiła wyłączoną od początku 2016 r. wojskową „gorącą linię” na spornej granicy na Morzu Żółtym, gdzie dawniej dochodziło do starć. Ogólnikowa deklaracja rozmów na inne sporne tematy w stosunkach wzajemnych pokazuje, że poza ww. problemami stronom nie udało się ustalić katalogu spraw do dyskusji. Natomiast Korea Płn. jednoznacznie odrzuciła możliwość rozmów z Koreą Płd. na temat problemu nuklearnego.

Na czym zależy Korei Północnej?

Korea Płn. chce wziąć udział w igrzyskach olimpijskich i utrzymać dialog międzykoreański. Przywrócenie przez Północ kanałów komunikacji przygranicznej, takich jak „gorąca linia” w Panmundżomie, pozwala na regularne kontakty z Południem. Władze KRLD traktują pierwsze spotkanie jako wstęp do rozmów na inne tematy, takie jak np. wymiana turystyczna, kulturalna i gospodarcza. Zawiązanie współpracy z Koreą Płd. w tych obszarach mogłoby złagodzić forsowaną przez USA politykę presji i sankcji wobec KRLD. Zabiegając o ustępstwa ze strony Korei Płd., KRLD stara się podważyć spójność sojuszu Korei Płd. z USA.  Równocześnie koncyliacyjna postawa KRLD może być wyłącznie taktycznym zabiegiem służącym chwilowemu uspokojeniu sytuacji na Półwyspie.

Na czym zależy Korei Południowej?

Jako gospodarz igrzysk olimpijskich Korea Płd. chce przede wszystkim zapewnić bezpieczeństwo imprezie i, co za tym idzie, obniżyć napięcia na Półwyspie Koreańskim. Zainicjowanie dialogu z KRLD jest także zgodne z linią polityczną Moon Jae-ina, który traktuje rozmowy międzykoreańskie jako sposób na ustabilizowanie sytuacji i w efekcie zwiększenie wpływu Korei Płd. na wydarzenia na Półwyspie. Podjęcie rozmów z Koreą Płn. służy również wybadaniu, na ile jest ona otwarta na dialog na inne tematy, takie jak spotkania członków rodzin rozdzielonych w trakcie wojny 1950–1953. Utrzymanie przez KRLD pojednawczego stanowiska po zakończeniu igrzysk może dać Korei Płd. podstawy do podjęcia rozmów o wymianie kulturalnej i gospodarczej oraz o programie nuklearnym KRLD.

Co stanie się później?

W najbliższych dniach dojdzie do kolejnych spotkań i rozmów na temat szczegółów udziału KRLD w igrzyskach. Będzie się to wiązało z koniecznością tymczasowego zawieszenia niektórych sankcji południowokoreańskich na Koreę Płn., np. zniesienia zakazu wjazdu dla członków delegacji KRLD na terytorium Korei Płd. Natomiast planowane rozmowy między wojskowymi z obu państw będą ukierunkowane na uniknięcie ewentualnych nieporozumień i starć przygranicznych w trakcie igrzysk. Krótkoterminowo nie należy oczekiwać rozpoczęcia rozmów międzykoreańskich w obszarach gospodarczych, takich jak wznowienie współpracy w zamkniętym w 2016 r. kompleksie przemysłowym Kaesong, gdyż stałoby to w sprzeczności z rezolucjami RB ONZ. Z uwagi na nieprzejednaną postawę KRLD w kwestii nuklearno-rakietowej wykluczona jest również dyskusja na ten temat.