Jakie są bezpośrednie skutki eksplozji?

Zgodnie z oficjalną wersją 8 października rano na przeprawie drogowej mostu Krymskiego wybuchł materiał przewożony ciężarówką. Dotychczas nikt nie przyznał się do ataku. W wyniku eksplozji zawalił się fragment przeprawy drogowej, prowadzący z okupowanego półwyspu w stronę Rosji. Pożar objął również przejeżdżający przez most kolejowy skład z cysternami z paliwem, co spowodowało uszkodzenie także tej części przeprawy. Rosjanom udało się częściowo przywrócić ruch kołowy w trybie wahadłowym, a zgodnie z oficjalnymi komunikatami po moście kolejowym przejeżdżają już pociągi osobowe w ruchu lokalnym.

Uszkodzenie mostu miało duże znaczenie propagandowe. Nastąpiło dzień po 70. urodzinach Władimira Putina i było ciosem w wizerunek rosyjskich służb, które twierdziły, że przeprawa podlega szczególnej ochronie. Budowa mostu była sztandarową inwestycją po nielegalnym zajęciu Krymu w 2014 r., która miała nie tylko symbolicznie potwierdzić łączność półwyspu z Rosją, ale też utrudnić ruch ukraińskich statków i okrętów przez Cieśninę Kerczeńską.

Jaka była rosyjska reakcja?

Władimir Putin oświadczył, że był to atak terrorystyczny Ukrainy wymierzony w infrastrukturę kluczową dla funkcjonowania rosyjskiego państwa. W odpowiedzi Rosja przeprowadziła zmasowane ataki rakietowe na Ukrainę wymierzone w cele cywilne i infrastrukturę energetyczną. Putin zagroził, że każdy kolejny ukraiński atak na „terytorium Rosji” spotka się z adekwatną odpowiedzią, co zwiększa prawdopodobieństwo celowych rosyjskich uderzeń na obiekty cywilne.

Ponadto – oficjalnie w odpowiedzi na rosnące zagrożenie dla Państwa Związkowego Białorusi i Rosji ze strony państw NATO – oba kraje zdecydowały o rozwinięciu Regionalnego Zgrupowania Wojsk. Nie oznacza to zaangażowania sił zbrojnych Białorusi do bezpośrednich działań na terenie Ukrainy na obecnym etapie wojny. Wskazuje natomiast, że Białoruś nadal będzie w pełni zabezpieczała rosyjskie wojska stacjonujące na jej terytorium oraz udostępniała niezbędną z punktu widzenia Rosjan infrastrukturę wojskową.

Co uszkodzenie mostu oznacza dla sytuacji militarnej na południu Ukrainy?

Wedle szacunków strony ukraińskiej nawet 75% wojskowego zaopatrzenia tego teatru działań przechodziło przez most Kerczeński i Krym. Uszkodzenie tej przeprawy spowodowało, że Rosja będzie miała ograniczone możliwości przeprowadzania rotacji sił walczących i okupujących obecnie południową Ukrainę (głównie obwód chersoński), ich uzupełnienia osobami świeżo zmobilizowanymi i zaopatrzenia ich w dodatkowy sprzęt. Zwiększa to szanse Ukrainy na powodzenie kolejnych działań zbrojnych na tym obszarze. 

W ciągu ostatnich kilku tygodni Ukraina przeprowadziła udaną kontrofensywę w obwodzie chersońskim – wzdłuż zachodniego brzegu Dniepru w stronę Kachowki (gdzie udało się przesunąć linię frontu o ok. 30 km na południe) oraz w stronę Chersonia. Na początku października Ukraina przywróciła też kontrolę nad miastem Łyman w obwodzie donieckim. Kontynuuje też natarcie prowadzone na wschód od rzeki Oskoł w stronę obwodu ługańskiego. Według prezydenta Ukrainy Wołodymyra Zełenskiego dzięki ostatnim działaniom kontrofensywnym Ukrainie udało się przywrócić kontrolę nad 2434 km² państwa i 96 miejscowościami. W ten sposób ukraińskie sukcesy wojskowe rozbiły propagandowy przekaz Rosji towarzyszący przeprowadzeniu nielegalnych referendów na terenie czterech obwodów Ukrainy i pokazały, że Ukraina będzie nadal dążyła do odzyskania kolejnych okupowanych terytoriów.

Jakie są średnioterminowe konsekwencje ataku na most i rosyjskiej eskalacji?

Wysadzenie fragmentu mostu może się przyczynić do dalszego spadku zaufania Rosjan do struktur państwowych, które miały gwarantować bezpieczeństwo tej przeprawy mimo trwającego konfliktu. Z rosyjskiej perspektywy kluczowe będzie zatem jak najszybsze przywrócenie ruchu kolejowego ze względu na jego znaczenie dla zaopatrzenia Krymu, m.in. w żywność i paliwa, oraz strategiczną rolę w przerzucie sił i sprzętu wojskowego na okupowane tereny południa Ukrainy (głównie do obwodu chersońskiego).

Atak na most podniósł morale ukraińskiego społeczeństwa, dla którego był to kolejny sygnał rosyjskiej słabości i ukraińskiej zdolności do pokonania agresora. Przeprowadzone w akcie zemsty rosyjskie ataki rakietowe nie osłabią w istotnym stopniu ukraińskiej woli obrony i prowadzenia kontrofensywy, pod warunkiem że Ukraina otrzyma dodatkowe wsparcie od zachodnich partnerów. Ataki na cele cywilne już wywołały gwałtowną reakcję wspólnoty międzynarodowej, a USA i Niemcy zapowiedziały przekazanie Ukrainie kolejnych systemów obrony powietrznej.

Rosyjskie zapowiedzi o możliwych kolejnych działaniach odwetowych (biorąc również pod uwagę wcześniejsze uszkodzenia gazociągów NS1 i NS2) powinny być jednocześnie sygnałem dla NATO o konieczności aktualizacji list obiektów infrastruktury krytycznej i zwiększenia ich ochrony, zarówno fizycznej, jak i przed cyberatakami.