Raport PISM: Konferencja Przeglądowa Traktatu o nierozprzestrzenianiu broni jądrowej (NPT) w 2015 roku: nowy kompromis lub ryzyko erozji
23.04.2015
Traktat NPT został podpisany w 1968 r. i wszedł w życie w 1970 r. Obecnie ma niemal uniwersalny charakter. Reguluje on pokojowe wykorzystanie energii nuklearnej i zapobiega rozprzestrzenianiu broni jądrowej; to na nim opierają się zabezpieczenia Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej, rezolucje Rady Bezpieczeństwa ONZ, krajowe systemy kontroli eksportu oraz inne inicjatywy międzynarodowe. Zbliżająca się Konferencja Przeglądowa NPT w 2015 r. będzie przebiegać w znacznie mniej sprzyjającej atmosferze niż poprzednia w 2010 r. Zniknął pozytywny klimat stworzony przez administrację Baracka Obamy na początku jego prezydentury. O sukcesie lub niepowodzeniu tej konferencji zadecydują trzy czynniki: 1) to, jak kraje arabskie odniosą się do fiaska wysiłków na rzecz regionalnej konferencji w sprawie strefy wolnej od broni masowego rażenia na Bliskim Wschodzie; 2) ocena dotychczasowych rezultatów negocjacji w sprawie irańskiego programu jądrowego; 3) osiągnięcie konsensusu w sprawie inicjatywy dotyczącej humanitarnych konsekwencji użycia broni jądrowej. W mniejszym stopniu na przebieg konferencji wpłynie złamanie przez Rosję Memorandum Budapeszteńskiego poprzez aneksję Krymu. Aktywny i konstruktywny udział w Konferencji Przeglądowej NPT może zwiększyć szansę Polski na uzyskanie szerokiego poparcia dla jej kandydatury na niestałego członka Rady Bezpieczeństwa ONZ w latach 2018–2019.

Traktat NPT został podpisany w 1968 r. i wszedł w życie w 1970 r. Obecnie ma niemal uniwersalny charakter. Reguluje on pokojowe wykorzystanie energii nuklearnej i zapobiega rozprzestrzenianiu broni jądrowej; to na nim opierają się zabezpieczenia Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej, rezolucje Rady Bezpieczeństwa ONZ, krajowe systemy kontroli eksportu oraz inne inicjatywy międzynarodowe. Zbliżająca się Konferencja Przeglądowa NPT w 2015 r. będzie przebiegać w znacznie mniej sprzyjającej atmosferze niż poprzednia w 2010 r. Zniknął pozytywny klimat stworzony przez administrację Baracka Obamy na początku jego prezydentury. O sukcesie lub niepowodzeniu tej konferencji zadecydują trzy czynniki: 1) to, jak kraje arabskie odniosą się do fiaska wysiłków na rzecz regionalnej konferencji w sprawie strefy wolnej od broni masowego rażenia na Bliskim Wschodzie; 2) ocena dotychczasowych rezultatów negocjacji w sprawie irańskiego programu jądrowego; 3) osiągnięcie konsensusu w sprawie inicjatywy dotyczącej humanitarnych konsekwencji użycia broni jądrowej. W mniejszym stopniu na przebieg konferencji wpłynie złamanie przez Rosję Memorandum Budapeszteńskiego poprzez aneksję Krymu. Aktywny i konstruktywny udział w Konferencji Przeglądowej NPT może zwiększyć szansę Polski na uzyskanie szerokiego poparcia dla jej kandydatury na niestałego członka Rady Bezpieczeństwa ONZ w latach 2018–2019.