Szefem rządu został 35-letni prawnik Ołeksij Honczaruk. Był już wcześniej związany z administracją państwową, jednak nie pełnił funkcji rządowych. Od końca maja br. Honczaruk był zastępcą szefa Biura Prezydenta ds. ekonomicznych i reform. W latach 2015–2019 stał na czele Biura Efektywnego Regulowania, niewielkiego centrum eksperckiego, funkcjonującego przy Ministerstwie Rozwoju Gospodarczego i Handlu. Nowy premier opowiada się za integracją Ukrainy z UE i NATO, jego poglądy gospodarcze są jednoznacznie liberalne. Nie ma jednak silnej pozycji politycznej, będzie premierem zależnym od prezydenta Zełenskiego.
Kto pokieruje dyplomacją?
Ministrem spraw zagranicznych został Wadym Prystajko, doświadczony dyplomata, zdecydowany zwolennik integracji Ukrainy z UE i NATO. W przeszłości był wiceministrem spraw zagranicznych, ambasadorem w Kanadzie i zastępcą ambasadora w Stanach Zjednoczonych. W ostatnim czasie pełnił obowiązki szefa misji Ukrainy przy NATO, następnie jako jeden z zastępców szefa Biura Prezydenta był głównym doradcą Wołodymyra Zełenskiego ds. zagranicznych. Nominacja Prystajki dowodzi zamiaru kontynuowania proeuropejskiego kierunku polityki zagranicznej. Nie jest jednak jasne, jak silny będzie wpływ Prystajki na decyzje Zełenskiego. Zgodnie z konstytucją na Ukrainie to głowa państwa sprawuje kierownictwo nad polityką zagraniczną.
Dlaczego w składzie rządu pozostał minister spraw wewnętrznych Arsen Awakow?
Kontrowersje wzbudziło utrzymanie w nowym rządzie stanowiska ministra spraw wewnętrznych przez Arsena Awakowa, doświadczonego polityka oskarżanego o udział w aferach korupcyjnych. Awakow ma pozostać na stanowisku „tymczasowo” i „na osobistą odpowiedzialność” Zełenskiego, lecz nie jest jasne, dlaczego prezydent podjął taką decyzję. Możliwe, że to spłata politycznego zobowiązania (w trakcie kampanii prezydenckiej Awakow nieformalnie opowiedział się po stronie Zełenskiego) lub rezultat zabiegów oligarchy Ihora Kołomojskiego, z którym Awakow utrzymywał w ostatnim czasie bliskie kontakty. Zełenski będzie dążył do osłabienia silnej pozycji szefa MSW, ograniczając jego kontrolę nad sektorem bezpieczeństwa wewnętrznego. W parlamencie złożono już projekt ustawy odbierającej ministrowi zwierzchnictwo nad Gwardią Narodową.
Jaki będzie stosunek nowego rządu do współpracy z Polską?
Nie są publicznie znane poglądy premiera Honczaruka na współpracę z Polską. Można się jednak spodziewać, że jego rząd będzie dążył do intensyfikacji dwustronnej współpracy. Na konieczność poprawy relacji z Polską zwrócił uwagę Wadym Prystajko w trakcie parlamentarnej debaty poprzedzającej jego powołanie na stanowisko ministra spraw zagranicznych. Zapowiedź nowego otwarcia w stosunkach z zachodnimi sąsiadami – a zatem także z Polską – znalazła się też w programie wyborczym partii rządzącej. Od gabinetu Honczaruka można oczekiwać m.in. powołania nowego szefa ukraińskiego IPN, co powinno zmniejszyć napięcia we wzajemnych relacjach. Strategiczne decyzje dotyczące stosunków polsko-ukraińskich, ze względu na techniczny charakter rady ministrów, będą jednak podejmowane przez prezydenta.
