Jaki był program wizyty?

Po wizycie na Ukrainie Biden powrócił do Polski 20 lutego. Oficjalny program polityczny jego wizyty w Warszawie rozpoczął się 21 lutego. Tego dnia prezydent USA rozmawiał z prezydentem RP Andrzejem Dudą, premierem Mateuszem Morawieckim i przewodniczył amerykańskiej delegacji podczas rozmów plenarnych. Spotkał się także z przebywającą w Polsce prezydent Mołdawii Maią Sandu. Następnie wygłosił publiczne przemówienie przed Arkadami Kubickiego, gdzie spotkał się z przedstawicielami opozycji – marszałkiem Senatu Tomaszem Grodzkim, prezydentem Warszawy Rafałem Trzaskowskim i przewodniczącym Platformy Obywatelskiej Donaldem Tuskiem. 22 lutego Biden rozmawiał z pracownikami ambasady USA w Warszawie (gdzie pracuje także część personelu ewakuowanej ambasady w Kijowie) i uczestniczył w nadzwyczajnym szczycie Bukareszteńskiej Dziewiątki (B9), w którym udział wziął także sekretarz generalny NATO Jens Stoltenberg.

Jakie było przesłanie warszawskiego wystąpienia Bidena?

W publicznym wystąpieniu w Warszawie prezydent USA skupił się na podkreśleniu jedności wspólnoty transatlantyckiej, w tym NATO, jaką udało się zbudować po rosyjskiej agresji na Ukrainę. Zaznaczył, że systemy demokratyczne mają przewagę nad autorytarnymi rządami Putina i przywódców innych państw, co stanowiło kontynuację jego przemówienia wygłoszonego w Warszawie w marcu 2022 r. Za wyraz polityki USA w zakresie wzmacniania demokracji w Europie należy uznać odniesienie do Mołdawii i zwrócenie uwagi na wyznaczenie ścieżki jej akcesji do Unii Europejskiej, a także zasygnalizowanie wsparcia dla opozycji i społeczeństwa obywatelskiego na Białorusi. W ten sposób Biden potwierdził, że tradycyjny cel polityki zagranicznej USA, czyli rozszerzanie UE i NATO o wszystkie kraje, które tego chcą, dotyczy także państw powstałych po rozpadzie ZSRR. Deklaracje Bidena o zabiegach o utrzymanie jedności i dalsze wsparcie Ukrainy w wojnie obronnej przeciw Rosji dodatkowo uwiarygodniła i wzmocniła wcześniejsza wizyta w Kijowie i spotkanie z prezydentem Wołodymyrem Zełenskim.

Jakie znaczenie miał szczyt B9 z udziałem Bidena i Stoltenberga?

Przywódcy państw B9 (Polska, Litwa, Łotwa, Estonia, Czechy, Słowacja, Rumunia, Bułgaria i Węgry) spotkali się rok od rozpoczęcia pełnoskalowej inwazji Rosji na Ukrainę. Szczyt służył omówieniu dalszych metod wsparcia Ukrainy transferami uzbrojenia oraz sformułowaniu wspólnego stanowiska państw wschodniej flanki w kwestii sposobu wdrożenia nowej strategii Sojuszu, co będzie głównym tematem szczytu Sojuszu w Wilnie w lipcu br. Poza potwierdzeniem przywiązania do zobowiązań sojuszniczych, poparciem dla dołączenia Finlandii i Szwecji do NATO oraz potępieniem Rosji i wspierających ją podmiotów za prowadzenie wojny, państwa B9 wyraziły gotowość do wsparcia i współpracy z partnerami NATO – Bośnią i Hercegowiną, Gruzją oraz Mołdawią. Obecność prezydenta USA i sekretarza generalnego NATO na szczycie jest sygnałem, że wzmocnienie zdolności Sojuszu do odstraszania i obrony, zapowiedziane na szczycie w Madrycie w ubiegłym roku, może oznaczać zwiększenie lub zmianę charakteru obecności sił sojuszników przynajmniej w części państw wschodniej flanki.

Co wizyta Bidena oznacza dla relacji polsko-amerykańskich?

Wybór Polski na cel wizyty prezydenta USA w rocznicę rosyjskiej inwazji podkreślił znaczenie Polski w wysiłkach na rzecz wsparcia Ukrainy. Polska i USA wzywały do utrzymania jedności partnerów Ukrainy udzielających jej wsparcia wojskowego oraz zwiększenia jego skali i zakresu (o nowe rodzaje broni), szczególnie dostarczania kluczowej dla Ukrainy amunicji artyleryjskiej. Prezydenci Duda i Biden omówili też perspektywy zaangażowania Polski i USA w odbudowę Ukrainy. Pomimo wojennego kontekstu wizyty rozmowy dotyczyły także dwustronnej i sojuszniczej współpracy obronnej, gospodarczej oraz energetycznej, w tym rozwoju energetyki jądrowej w Polsce. Pomoc Ukrainie i koordynacja polityki w tym obszarze między Polską i USA pozwalają na utrzymanie najwyższego od lat szczebla i intensywności w relacjach dwustronnych.