Jakie są priorytety węgierskiego przewodnictwa?

Węgry rozpoczynają przewodnictwo w V4, kierując się hasłami przywrócenia w UE stabilności po pandemii, otwarcia gospodarczego i społecznego oraz rozwijania partnerstwa w formule V4+ z państwami unijnymi i pozaeuropejskimi. Jest to program kontynuujący poprzednie przewodnictwa – działania grupy w dalszym ciągu mają skupiać się na konsultowaniu stanowisk dotyczących polityki europejskiej, przede wszystkim wdrażania unijnego budżetu na lata 2021–2027 i funduszu odbudowy, jednolitego rynku, polityki migracyjnej czy rozszerzenia. Jednym z ważniejszych obszarów współpracy politycznej ma być aktywny udział grupy w Konferencji o przyszłości Europy. Węgry chcą współdziałać w tym zakresie ze słoweńską prezydencją w Radzie UE, sprawowaną od 1 lipca, która będzie pełnić ważną rolę w organizacji konferencji. Mogą liczyć, że bliskość polityczna ze słoweńskim rządem ułatwi przebicie się ich głosu na forum UE.

Jaki będzie wkład przewodnictwa do dyskusji o przyszłości Europy?

Program przewodnictwa nie sygnalizuje ambicji zajęcia przez V4 wspólnego stanowiska w dyskusji. Określa jedynie zasady, jakie powinny być brane pod uwagę przez instytucje UE. Postuluje m.in. skupienie się na gospodarczych aspektach wzmocnienia Unii, podkreśla znaczenie subsydiarności, transparentności i równego traktowania państw oraz proponuje formalne włączenie do konsultacji parlamentów narodowych. W związku z brakiem wspólnej propozycji V4 dotyczącej przyszłego kształtu UE, przewodnictwo może zostać wykorzystane do promowania poglądów węgierskiego rządu na temat reformy wspólnoty. Głosi on m.in. potrzebę zmiany procedury wyborów do PE czy usunięcia z Traktatu o UE celu wzmocnienia procesu integracji. Takie propozycje są prezentowane m.in. za pomocą kampanii informacyjnych w prasie zagranicznej. Służy to budowaniu pozycji na scenie europejskiej Fideszu, który zerwał z Europejską Partią Ludową w marcu br.

Jak przewodnictwo chce przyczynić się do zwiększenia bezpieczeństwa i stabilności V4?

Z punktu widzenia Węgier największe wyzwanie dla bezpieczeństwa UE stanowią w dalszym ciągu migracje. Przewodnictwo będzie zatem chciało kontynuować koordynację stanowisk na temat unijnego Paktu w sprawie migracji i azylu, szczególnie przy ustalaniu instrumentów solidarnościowych, które będą musiały być zastosowane przez państwa nieprzyjmujące uchodźców. Ponieważ władze Węgier jako jedyne z V4 wypowiedziały się wprost krytycznie na temat reformy zaproponowanej przez KE, będą chciały zapewnić jedność grupy w tej sprawie. Węgry planują również kontynuować współpracę w grupie na rzecz zwalczania skutków pandemii – ze względu na brak innych narzędzi polegającą nadal na wymianie informacji. Chcą ponadto zbadać możliwość wprowadzenia regularnych konsultacji dotyczących cyberbezpieczeństwa oraz rozszerzyć współpracę w tym zakresie na Wielką Brytanię.

Jakie są plany działań wobec sąsiedztwa UE?

Inaczej niż Polska, Węgry nie postrzegają priorytetowo stabilności wschodniego sąsiedztwa UE. Przewodnictwo wspiera wykonanie unijnego planu gospodarczego na rzecz demokratycznej Białorusi, ale nie przewiduje podjęcia przez grupę działań na jej korzyść. Podkreśla znaczenie warunkowości we współpracy z państwami Partnerstwa Wschodniego (PW), nie uwzględniając czynników zewnętrznych destabilizujących ich sytuację, np. Rosji okupującej część terytorium Ukrainy i utrzymującej napięcie militarne w regionie. Węgry podtrzymują natomiast silne wsparcie polityczne dla integracji euroatlantyckiej Bałkanów Zachodnich (BW) mimo swoich wcześniejszych działań, podważających tę zasadę. Proponują również praktyczną współpracę V4 na rzecz BZ, m.in. w zakresie wspierania transformacji energetycznej czy wzmocnienia ochrony granic.

Jakie partnerstwa zamierza rozwijać przewodnictwo w formule V4+?

Węgry zamierzają szeroko korzystać z tej formuły. Chcą ściśle współpracować ze Słowenią i Francją, które w najbliższym roku będą sprawować prezydencje w Radzie UE, co jest nowością w zastosowaniu V4+. Planują m.in. wziąć udział w przygotowaniach unijnego szczytu PW, który odbędzie się podczas prezydencji słoweńskiej, ale w świetle stosunku Węgier do tego partnerstwa nie musi to oznaczać pozytywnej agendy. Wśród spotkań w formacie V4+ na szczeblu ministrów spraw zagranicznych – poza PW i Bałkanami – odbędą się spotkania z tradycyjnymi partnerami europejskimi, a także z Niemcami, Wielką Brytanią oraz państwami nordyckimi i bałtyckimi. W wymiarze globalnym Węgry chcą utrzymać na wysokim szczeblu współpracę polityczną i gospodarczą z Koreą Południową i Japonią. Będą kontynuować program szkoleniowy dla start-upów w formacie V4+Izrael. Ponadto do planów przewodnictwa powracają specyficzne dla Węgier partnerstwa – m.in. z Egiptem czy Azją Centralną. Nowym elementem zacieśniania współpracy z państwami pozaeuropejskimi będzie zapoczątkowanie formatu V4+Maroko.