The Polish Crisis 1980-1982 from the Western Perspective
23.05.2022
PISM

ISBN: 978-83-66091-93-1

Liczba stron: XLI + 419

Redaktor naukowy: Piotr Długołęcki

 

Prezentowana publikacja źródłowa składająca się ze 112 dokumentów archiwalnych, stanowi efekt współpracy historyków, archiwistów i wydawców dokumentów dyplomatycznych z kilkunastu krajów. Wyselekcjonowali oni w narodowych zasobach archiwalnych, a następnie opracowali i przygotowali do publikacji materiały poświęcone sytuacji w Polsce w latach 1980–1982.

W rezultacie zamieszone w niniejszym zbiorze archiwalia ilustrują tzw. kryzys polski, czyli wydarzenia, które będąc kluczowe dla sytuacji w kraju, stanowiły również najważniejszy element ówczesnych stosunków międzynarodowych.

Ideą publikacji było ukazanie polskiego kryzysu z perspektywy państw należących politycznie – w ówczesnym dwubiegunowym świecie – do bloku zachodniego. Dodatkowo zakwalifikowanie dokumentów z Archiwum NATO, ukazujących politykę Paktu Północnoatlantyckiego, pozwoliło na pełniejsze ukazanie reakcji państw zachodnich na wydarzenia w Polsce.

Przyjęcie tego typu kryteriów doboru zaowocowało przygotowaniem zbioru dokumentów, który ukazuje cechy wspólne oraz elementy rozbieżne polityki państw zachodnich wobec kryzysu w Polsce. Umożliwiło także zaprezentowanie specyfiki stosunków poszczególnych państw z Polską, a także pozwoliło na zilustrowanie kontr-posunięć polskich władz komunistycznych wobec zachodnich działań.

Oddając niniejszy zbiór do rąk Czytelnika w 40 rocznicę opisywanych wydarzeń pozostaje mieć nadzieję, iż stanowić on będzie unikalne źródło ukazujące w międzynarodowej perspektywie takie wydarzenia jak utworzenie Solidarności, groźba radzieckiej interwencji, czy wreszcie wprowadzenie stanu wojennego w Polsce.

Wszystkie dokumenty (wraz z aparatem naukowym) publikowane są w języku angielskim, co sprawiło, że materiały sporządzone w językach narodowych poszczególnych państw stały się dostępne dla szerokiego grona badaczy. Całość publikacji (zarówno wstęp, treść dokumentów, jak też indeks osobowy i wykaz skrótów) osiągalna jest zarówno w tradycyjnej wersji papierowej, jak również w wersji elektronicznej, dostępnej do bezpłatnego pobrania.

W publikacji zamieszczone zostały archiwalia pochodzące z Australii, Austrii, Francji, Grecji, Holandii, Irlandii, Izraela, Kanady, NATO, Niemiec, Polski, Stanów Zjednoczonych, Turcji, Wielkiej Brytanii i Włoch. Zdecydowana większość dokumentów nie była dotychczas publikowana, jedynie część materiałów polskich, niemieckich i brytyjskich została już wcześniej ogłoszona drukiem, zaś dokumenty Paktu Północnoatlantyckiego dostępne są w formie skanów na stronach internetowych Archiwum NATO.