Warszawa 2018
ISBN 978-83-66091-00-9 (pb)
ISBN 978-83-66091-01-6 (pdf)
Suwerenność i jej rola we współczesnych stosunkach międzynarodowych ciągle pozostaje przedmiotem sporu. Każdego miesiąca powstaje wiele prac jej poświęconych. Badaczy interesuje, czy państwa tracą suwerenność w czasach globalizacji, jakie są relacje między suwerennością a demokracją i na ile państwa zachowują suwerenność w Unii Europejskiej.
Wznawiana przez Polski Instytut Spraw Międzynarodowych książka pokazuje, że treść suwerenności zmieniała się na przestrzeni wieków, przyjmując formę cechy państw lub instytucji społeczności międzynarodowej.
Książka wypełni swoje zadanie, jeżeli przyczyni się do lepszego zrozumienia znaczenia suwerenności we współczesnym świecie, a co za tym idzie – do skuteczniejszego prowadzenia polityki zagranicznej państwa.
Spis treści
Wprowadzenie do wydania drugiegoWprowadzenie
Rozdział 1. Pojęcie suwerenności
Definicje suwerenności
Suwerenność wewnętrzna i zewnętrzna
Perspektywa prawa międzynarodowego
Perspektywa nauki o polityce i stosunkach międzynarodowych
Państwo
Suwerenność narodu i niepodległość
Ograniczenie a naruszenie suwerenności
Podzielność suwerenności
Suwerenność w federacji
Suwerenność prawa
Rodzaje i cechy suwerenności
Suwerenność materialna i formalna
Suwerenność pozytywna i negatywna
Terytorialność
Suwerenna równość
Uznanie i zdolność legitymizacji
Wymiary suwerenności
Rozdział 2. Suwerenność w historii
Przednowoczesne formy suwerenności
Greckie polis
Imperium rzymskie
Respublica Christiana
Porządek westfalski
Państwo terytorialne
Państwo absolutystyczne
Państwo narodowe
Porównanie form suwerenności
Rozdział 3. Suwerenność w filozofii politycznej
Starożytność
Średniowiecze
Filozofia klasyczna
Jean Bodin
Thomas Hobbes
Georg W.F. Hegel
Filozofia liberalna
John Locke
Jean Jacques Rousseau
Porównanie koncepcji suwerenności Hobbesa, Locke’a i Rousseau
Monteskiusz
Immanuel Kant
Teoretycy prawa międzynarodowego
Suwerenność sferyczna
Amerykańscy federaliści
Marksizm
Suwerenność jako stan wyjątkowy
Postmodernizm
Michel Foucault: suwerenność jako urządzanie
Pierre Bourdieu: pole władzy
Jacques Derrida: suwerenność jako samoistność
Giorgio Agamben: suwerenność jako biowładza
Rozdział 4. Suwerenność w teoriach stosunków międzynarodowych
Realizm
Realizm klasyczny
Realizm strukturalny
Szkoła angielska
Liberalizm
Globalizm
Teoria systemu światowego
Neogramscianizm
Neoimperium
Teoria krytyczna
Kosmopolityzm
Konstruktywizm
Rozumienie suwerenności
Tożsamość państwa
Normatywna struktura społeczności międzynarodowej
Feminizm
Postmodernizm w stosunkach międzynarodowych
Przeciwieństwo suwerenność–anarchia
Granice
Suwerenny człowiek
Rozdział 5. Suwerenność a społeczność międzynarodowa
Formy stosunków międzynarodowych
Anarchiczny system międzynarodowy
Społeczność międzynarodowa
Imperium
Społeczność światowa
Koncepcja społeczności międzynarodowej
Instytucje społeczności międzynarodowej
Równowaga sił
Dyplomacja
Prawo międzynarodowe
Organizacja międzynarodowa
Kolonializm i suwerenność imperialna
Władza polityczna w państwach pozaeuropejskich
Standard cywilizacyjny
Suwerenność niepełna
Proces dekolonizacji
Suwerenność pozytywna i negatywna jako reguły gry
Charakter współczesnej społeczności międzynarodowej
Dylematy normatywne społeczności międzynarodowej
Ewolucja prawa międzynarodowego
Prawa człowieka
Interwencja humanitarna
Ochrona środowiska naturalnego
Proces globalizacji
Wpływ na państwo
Wpływ na społeczność międzynarodową
Różnorodność form suwerenności państw
Państwo postkolonialne
Poziomy państwowości
Państwo nowoczesne, przednowoczesne i ponowoczesne
Rozdział 6. Suwerenność w Unii Europejskiej
Suwerenność we wczesnych teoriach integracji
Funkcjonalizm
Federalizm
Transakcjonizm
Neofunkcjonalizm
Klasyczne podejście międzyrządowe
Liberalizm międzyrządowy
Nowy instytucjonalizm
Koncepcje Unii Europejskiej
Unia jako system polityczny
Unia jako federacja
Unia jako system wielopoziomowego zarządzania
Unia jako imperium
Stanowienie prawa
Suwerenność w systemach konstytucyjnych państw
Niemcy
Wielka Brytania
Polska
Strategie wobec suwerenności państw
Oddziaływanie Unii Europejskiej na suwerenność
Europeizacja
Suwerenność społeczna
Suwerenność monetarna
Obywatelstwo europejskie
Polityka zagraniczna i dyplomacja Unii Europejskiej
Deficyt demokracji
Suwerenność a zasada subsydiarności
Sposoby wykonywania suwerenności
Funkcjonowanie Bodinowskich atrybutów suwerenności
Suwerenność w ujęciu Kantowskim
Zakończenie
Spis tabel i rysunków
Bibliografia
Indeks nazwisk