"Jest to pierwsza w Polsce naukowa synteza ciągłości i zmian w strategii i doktrynie politycznej NATO w okresie zimnej wojny. Koncepcje Sojuszu Północnoatlantyckiego dostosowywane były do nowych wyzwań i zagrożeń w dwubiegunowym świecie: od „tarczy i miecza” i strategii zmasowanego odwetu do elastycznej odpowiedzi, Raportu Harmela i polityki odprężenia.

Autor monografii Robert Kupiecki, badacz, analityk i dyplomata, potrafił z ogromną kompetencją wydobyć to, co składa się na kulturę strategiczną Sojuszu – na model wspólnoty obronnej demokratycznych państw Zachodu. Otrzymaliśmy dzieło, którego wartość trudno przecenić."

prof. dr hab. Adam Daniel Rotfeld
były minister spraw zagranicznych RP

Robert Kupiecki (ur. 1967) - historyk, doktor nauk politycznych. Zawodowy dyplomata, m.in. były zastępca ambasadora RP przy NATO i dyrektor Departamentu Polityki Bezpieczeństwa MSZ. Obecnie ambasador RP w Waszyngtonie. Interesuje się stosunkami międzynarodowymi i historią najnowszą. Autor wielu publikacji z tych dziedzin, m.in.: Natchnienie milionów. Kult Józefa Stalina w Polsce 1944–1956 (1993); NATO a operacje pokojowe. Studium Sojuszu w transformacji (1998); Od Londynu do Waszyngtonu. NATO w latach dziewięćdziesiątych (1998); NATO u progu XXI wieku (2000).

Spis treści: 

Wstęp  7

Rozdział 1. Kultura strategiczna NATO – ciągłość i zmiana            13

Źródła kultury strategicznej NATO          21
Główne problemy strategii NATO           37
Od koncepcji strategicznej do strategii bez koncepcji    48

Rozdział 2. Źródła strategii NATO             65
Początki zimnej wojny i problemy państw zachodnich  66
Plan Marshalla i konsolidacja współpracy Zachodu          72
Traktat Północnoatlantycki         79
NATO jako wspólnota atlantycka a Karta Narodów Zjednoczonych         90

Rozdział 3. Pierwsza strategia Sojuszu   99

Pierwsza strategia i jej implikacje            100
Rozwój procesu kolektywnej obrony    110
„Tarcza”, „miecz” i potrzeby frontu centralnego              116
„Raport Trzech”               127

Rozdział 4. Strategia zmasowanego odwetu      135

„Spojrzenie przez okno na III wojnę światową”               137
Dokument MC 14/2       145
Sowiecka wizja zmasowanego odwetu 153
Wyzwania związane z realizacją zmasowanego odwetu               158
Wielonarodowe siły nuklearne (MLF)   166
Wojny ograniczone i wiarygodność zmasowanego odwetu        172

Rozdział 5. Strategia elastycznej odpowiedzi     181

Wiele pytań i amerykański projekt elastycznej odpowiedzi        182
Debata strategiczna w latach sześćdziesiątych i jej rezultaty      194
Strategia elastycznej odpowiedzi (MC 14/3)      199
Spór o treść elastycznego reagowania  206
„Raport Harmela”           218

Rozdział 6. Elastyczne reagowanie z odprężeniem w tle               231

Nowe fronty zimnej wojny        236
Negocjacje i zbrojenia  245
Polityka „dwóch ścieżek” i eurorakiety 255
„Gwiezdne wojny” i odwet konwencjonalny     264

Rozdział 7. Trudny koniec zimnej wojny               273

Schyłek odprężenia       274
Gorbaczow i zakończenie zimnej wojny               282
Epilog – NATO u progu ery pozimnowojennej   288
W stronę nowej strategii             301

Bibliografia         309

Dokumenty

Teksty koncepcji strategicznych NATO w latach 1949–1989         351

Kalendarium

Daty kluczowe dla strategii NATO w okresie zimnej wojny          395

Indeks osobowy              401

Indeks rzeczowy             409