Przyszła wojna pod względem technicznym, ekonomicznym i politycznym
09.12.2005

Wybór autorstwa Grzegorza P. Bąbiaka. Publikacja zawiera również płytę CD-ROM z unikatową, elektroniczną wersją tomu VI dzieła Blocha Wnioski ogólne, wydanego w 1899 r.

 

Niewiele jest książek, które już w chwili ukazania się nie tylko poruszają opinię publiczną, wywołując skrajne oceny, lecz także czytane są i analizowane przez elity polityczne we wszystkich niemal krajach. Do takich niewątpliwie należało wydane na początku zeszłego stulecia sześciotomowe dzieło Przyszła wojna Jana Gotliba Blocha, polskiego bankiera, przemysłowca i jednej z największych postaci finansjery w tej części Europy.

Przypomniane po ponad stu latach w niniejszym wyborze i zaopatrzone w aparat krytyczny, zaskakuje czytelnika trafnością analiz, z których wiele nie straciło na aktualności. Zaliczone do światowego kanonu literatury pacyfistycznej, na skutek meandrów historii nieobecne było w świadomości ogółu przez niemal całe stulecie wojen i totalitaryzmów, a znane jedynie wąskiemu gronu specjalistów. Dziś zaletą tej książki są nie tylko dopełniające wywody futurystyczne wizje rozwoju techniki wojennej i scenariusze starć, których większość potwierdziły wydarzenia I wojny światowej, lecz także uniwersalne przesłanie o skutkach wojen, które wywoływane przez ludzkość przybliżają zagładę jej cywilizacji.

 

Spis treści: 

Jan Gotlib Bloch (1836-1902). Portret zapomnianego pacyfisty - Grzegorz P. Bąbiak (s. 5)

Kalendarium życia i bibliografia wybranych prac Jana Gotliba Blocha (s. 46)

Kilka słów wstępnych (s. 55)

 

I. Próby zapobiegania wojen i ich skutki (s. 69)
Rys historyczny rozwoju idei polubownego rozstrzygania starć międzynarodowych (s. 69)
Wieczny pokój w literaturach narodów kulturalnych (s. 95)
Socjalizm, anarchizm i propaganda przeciw militaryzmowi (s. 108)
Zarys rozwoju socjalizmu (s. 108)
Zarys rozwoju anarchizmu (s. 132)
Propaganda przeciw militaryzmowi (s. 140)
Zakończenie (s. 147)
Zjednoczenie Niemiec, wywołane przez niebezpieczeństwa i przymierza (s. 150)
Prawdopodobieństwo wojny z punktu widzenia polityki (s. 155)
Niemcy (s. 155)
Austria (s. 160)
Rosja (s. 162)
Francja (s. 165)
Przypuszczalne straty w ludziach w przyszłej wojnie (s. 166)
Działanie współczesnych karabinów i dział na charakter ran (s. 169)
Ratowanie rannych i chorych w czasie wojny dawnej i obecnie (s. 173)

II. Armia (s. 185)
Liczebność armii europejskich (s. 185)
Plany działań wojennych (s. 222)
Różnica współczesnych warunków prowadzenia wojny zaczepnej i obronnej (s. 237)

III. Ekonomia wojny (s. 250)
Przegląd trudności ekonomicznych w razie wojny w państwach europejskich (s. 250)
Wpływ wojny na powszednie potrzeby ludności (s. 258)
Wydatki na wojny przeszłe i stosunek ciężaru wojny do dochodów narodu (s. 261)
Wydatki na przyszłą wojnę i środki na pokrycie tych wydatków (s. 264)
Nierównomierność strat, jakie w przyszłej wojnie spadłyby na gospodarstwo narodowe różnych państw Europy (s. 270)
Wpływ taktyki i systemów gospodarczych na zaopatrzenie armii w zapasy żywności i zasoby bojowe (s. 273)
Zabezpieczenie Warszawy na wypadek oblężenia (s. 283)

IV. Broń (s. 302)
Proch bezdymny i inne materie wybuchowe (s. 302)
Działa i pociski artyleryjskie (s. 312)
Środki pomocnicze (s. 322)
Polowe osłony i fortyfikacje (s. 337)
Znaczenie i rola kawalerii (s. 340)
Taktyka artylerii i skutki ulepszeń dział (s. 343)
Piechota w boju (s. 347)

V. Wojna na morzu (s. 357)
Wstęp (s. 357)
Porównanie flot, biorących udział w dawnych wojnach, z teraźniejszymi (s. 360)
Środki napadu i obrony statków współczesnych (s. 370)
Działania flot i pojedynczych statków (s. 378)
Niektóre wnioski o bitwach przyszłych (s. 392)
Wojna korsarska i krążownicza (s. 400)
Wnioski (s. 415)

VI. Wnioski ogólne (s. 420)

Dodatek: Spis zawartości pełnego dzieła J.G. Blocha (s. 450)

Indeks osób (s. 497)

 

Recenzje:

Bankier – apostoł pokoju [w:] „Gazeta Bankowa”, nr 24 (868), 13 czerwca 2005 r.

Adam Mazur, „Nasza Służba”

Komandos, nr 1/2006, s. 94