Protokół dyplomatyczny. Między tradycją a nowoczesnością
15.02.2016

Tomasz Orłowski

Warszawa 2015
ISBN 978-83-64895-71-5
ISBN 978-83-64895-34-0

Książka Tomasza Orłowskiego – dyplomaty i ambasadora RP w Paryżu i Rzymie, wieloletniego szefa Protokołu Dyplomatycznego Ministerstwa Spraw Zagranicznych – adresowana jest do szerokiej rzeszy czytelników: zarówno profesjonalistów i studentów stosunków międzynarodowych oraz dyplomacji, jak i tych wszystkich, którzy zainteresowani są zasadami i regułami dobrego wychowania na co dzień. Protokół dyplomatyczny, ceremoniał i etykieta, wbrew rozpowszechnionej opinii, nie utrudniają życia, lecz je ułatwiają. Są praktyczną wskazówką, jak należy się zachować w sytuacja nietypowych, trudnych i nieprzewidywalnych. W ślad za autorem jednego z najstarszych zabytków polskiej poezji (Przecław Słota: O zachowaniu się przy stole) Orłowski podpowiada Czytelnikowi, na czym polega kultura w relacjach międzynarodowych i jak należy chronić godność państwa, a zarazem okazywać szacunek partnerom, budzić ich zaufanie i sympatię. Jest to kompendium wiedzy i doświadczenia szczególnie potrzebnych i przydatnych w czasach, gdy stosunki międzynarodowe przestały być domeną zawodowych dyplomatów, a stały się integralną częścią życia nas wszystkich, całego społeczeństwa.

 

Spis treści

 

Przedmowa do czwartego wydania (s. 13)

ROZDZIAŁ 1
Protokół dyplomatyczny. Pojęcie, historia, zadania, organizacja (s. 19)

1.1. Protokół dyplomatyczny w stosunkach międzynarodowych (s. 19)

1.2. Pojęcie protokołu dyplomatycznego (s. 20)

1.3. Źródła i historia protokołu dyplomatycznego (s. 24)

1.4. Kongres wiedeński i powstanie Protokołu Dyplomatycznego (s. 27)

1.5. Organizacja Protokołu Dyplomatycznego (s. 29)

1.6. Protokół dyplomatyczny w tradycji polskiej (s. 36)

1.7. Współczesny polski Protokół Dyplomatyczny (s. 37)

ROZDZIAŁ 2
Ceremoniał. Ceremonie oficjalne i publiczne. Przebieg i organizacja uroczystości publicznej (s. 41)

2.1. Ceremonie (s. 41)

2.2. Ceremonie państwowe (s. 42)

2.3. Żałoba narodowa  (s. 47)

2.4. Pogrzeb państwowy (s. 50)

2.5. Organizacja uroczystości publicznej (s. 52)

2.6. Symbole państwowe (s. 58)

2.7. Ordery i odznaczenia (s. 64)

ROZDZIAŁ 3
Etykieta, czyli zasady dobrego wychowania na co dzień  (s. 75)

3.1. Etykieta, czyli dobre maniery (s. 750

3.2. Pojęcia i zasady rządzące dobrym wychowaniem (s. 77)

3.3. Zasady właściwego zachowania dla dobrego urzędnika (s. 87)

ROZDZIAŁ 4 Misja dyplomatyczna. Ambasador, szef misji i personel (s. 89)

4.1. Przedstawicielstwo dyplomatyczne  (s. 89)

4.2. Stałe misje dyplomatyczne (s. 91)

4.3. Rangi szefów misji dyplomatycznych (s. 95)

4.4. Ambasador (s. 99)

4.5. Akredytacja (uwierzytelnienie) ambasadora (s. 103)

4.6. Ceremonia złożenia listów uwierzytelniających (s. 106)

4.7. Inni szefowie stałych misji dyplomatycznych (s. 111)

4.8. Personel dyplomatyczny misji (s. 115)

4.9. Paszporty dyplomatyczne, legitymacje dyplomatyczne (s. 116)

ROZDZIAŁ 5
Precedencja. Zasady ustalania pierwszeństwa między państwami i ich przedstawicielami (s. 121)

5.1. Pojęcie precedencji (s. 121)

5.2. Precedencja najwyższych godności w państwie (s. 122)

5.3. Precedencja najwyższych stanowisk w Rzeczypospolitej Polskiej (s. 123)

5.4. Przykłady precedencji w innych państwach (s. 128)

5.5. Precedencja w korpusie dyplomatycznym (s. 141)

ROZDZIAŁ 6
Organizacje międzynarodowe i dyplomacja wielostronna  (s. 147)

6.1. Specyfika protokolarna organizacji międzynarodowych 147

6.2. Stałe przedstawicielstwa dyplomatyczne przy organizacjach międzynarodowych oraz misje tych organizacji 152

6.3. Precedencja państw w organizacjach międzynarodowych 154

6.4. Organizacja Narodów Zjednoczonych 155

6.5. Organizacja Traktatu Północnoatlantyckiego 158

6.6. Rada Europy 161

6.7. Precedencja państw i naczelnych stanowisk w Unii Europejskiej 163

6.8. Precedencja na konferencjach międzynarodowych i spotkaniach wielostronnych, czyli dyplomacja konferencyjna 172

ROZDZIAŁ 7
Język dyplomatyczny i zasady komunikowania (s. 177)

7.1. Język dyplomatyczny jako narzędzie pracy (s. 177)

7.2. Język dyplomatyczny w korespondencji (s. 180)

7.3. Język dyplomatyczny w rozmowie (s. 184)

7.4. Etykieta językowa (s. 185)

7.5. Komunikacja werbalna (s. 187)

7.6. Komunikacja niewerbalna. Język ciała (s. 189)

7.7. Organizacja konferencji prasowej (s. 194)

ROZDZIAŁ 8
Korespondencja. Zasady i formy pisania listów (s. 199)

8.1. Podstawowe zasady korespondencji (s. 199)

8.2. Zasadnicze części listu oficjalnego, służbowego i prywatnego (s. 200)

8.3. Układ listu (s. 203)

8.4. Wstępne i końcowe zwroty grzecznościowe (s. 205)

8.5. Wysyłanie listów  (s. 210)

8.6. Netykieta, netiquette (s. 212)

ROZDZIAŁ 9 
Tytulatura w korespondencji i w rozmowie (s. 215)

9.1. Tytulatura (s. 215)

9.2. Nazewnictwo państw i tytułowanie ich przedstawicieli (s. 217)

9.3. Tytuły stosowane w korespondencji oficjalnej (s. 219)

9.4. Tytulatura w korespondencji oficjalnej (s. 221)

9.5. Tytułowanie w korespondencji i w rozmowie najwyższych przedstawicieli państw (głów państw, szefów rządów i ambasadorów) (s. 222)

9.6. Tytułowanie w korespondencji i w rozmowie najwyższych przedstawicieli duchowieństwa (s. 229)

9.7. Tytulatura arystokracji brytyjskiej (s. 233)

9.8. Tytulatura najwyższych stanowisk i wybranych grup zawodowych w korespondencji polskiej (s. 236)

ROZDZIAŁ 10 
Korespondencja dyplomatyczna (s. 259)

10.1. Zakres korespondencji dyplomatycznej (s. 259)

10.2. Forma i styl korespondencji dyplomatycznej (s. 261)

10.3. Pisma ceremonialne w korespondencji dyplomatycznej (s. 263)

10.4. Pisma okazjonalne w korespondencji dyplomatycznej (s. 281)

10.5. Noty dyplomatyczne (s. 288)

10.6. Pełnomocnictwa (s. 311)

ROZDZIAŁ 11 
Wizytówki (s. 327)

11.1. Rodzaje wizytówek (s. 327)

11.2. Forma i wygląd wizytówki (s. 328)

11.3. Wizytówka jako forma złożenia wizyty (s. 332)

11.4. Wizytówka jako forma korespondencji (s. 333)

11.5. Wizytówka jako identyfikacja rozmówcy (s. 334)

11.6. Wizytówka jako karta przesyłowa lub zawiadamiająca (s. 335)

11.7. Używanie wizytówek we współczesnym świecie (s. 336)

ROZDZIAŁ 12 
Wizyty zagraniczne. Organizacja i przebieg (s. 339)

12.1. Znaczenie wizyt w stosunkach międzynarodowych (s. 339)

12.2. Typy wizyt (s. 341)

12.3. Podróże papieskie (s. 348)

12.4. Przygotowanie wizyty (s. 350)

12.5. Bezpieczeństwo wizyty (s. 352)

12.6. Przebieg wizyty zagranicznej (s. 354)

12.7. Nieformalne powitanie (s. 356)

12.8. Przejazd kolumny (s. 359)

12.9. Ceremonia powitania głowy obcego państwa (s. 361)

12.10. Rezydencja gościa (s. 368)

12.11. Wymiana upominków, rozmowy delegacji (s. 369)

12.12. Program wizyty państwowej w Polsce (s. 373)

ROZDZIAŁ 13 
Przyjęcia (s. 377)

13.1. Przyjęcia (s. 377)

13.2. Wstępne przygotowanie przyjęcia (s. 379)

13.3. Typy przyjęć (s. 382)

13.4. Zaproszenia (s. 387)

13.5. Typy stołów (s. 391)

13.6. Miejsca honorowe przy stole (s. 393)

13.7. Rozsadzanie przy stole (s. 395)

13.8. Plan stołu (s. 402)

ROZDZIAŁ 14 
Przy stole (s. 405)

14.1. Nakrycie (s. 405)

14.2. Sztućce (s. 409)

14.3. Zasady zachowania przy stole (s. 410)

14.4. Podawanie, serwis (s. 412)

14.5. Kolejność i dobór dań (s. 416)

14.6. Wybór win (s. 418)

14.7. Podstawowe wiadomości o winach (s. 419)

14.8. Dobór win do typu dań (s. 425)

14.9. Sposób jedzenia szczególnych potraw (s. 427)

14.10. Ograniczenia żywieniowe (s. 431)

ROZDZIAŁ 15 
Ubiory. Typy strojów i zasady ich doboru  (s. 433)

15.1. Zasady ogólne (s. 433)

15.2. Wskazania elegancji (s. 437)

15.3. Typy ubiorów (s. 441)

15.4. Określenia typów strojów w biznesie (s. 448)

15.5. Dodatki (s. 450)

15.6. Częste błędy popełniane w ubieraniu się (s. 454)

ROZDZIAŁ 16 
Dobre wychowanie, czyli savoir-vivre na co dzień  (s. 455)

16.1. Powitania (s. 455)

16.2. Kolejność powitania (s. 456)

16.3. Powitanie na zewnątrz (s. 456)

16.4. Pozdrawianie nieznajomych (s. 457)

16.5. Pierwszeństwo przy wchodzeniu (s. 458)

16.6. Wchodzenie do miejsc publicznych (s. 459)

16.7. Wchodzenie po schodach (s. 459)

16.8. Kolejność zajmowania miejsc (s. 460)

16.9. Uścisk dłoni (s. 461)

16.10. Ucałowanie dłoni (s. 462)

16.11. Przedstawianie i rozmowa (s. 463)

16.12. Formy zwracania się w rozmowie (s. 465)

16.13. Rozmowa telefoniczna (s. 466)

16.14. Wręczanie prezentów (s. 468)

16.15. Wręczanie kwiatów (s. 469)

16.16. Wychodzenie, pożegnania (s. 470)

16.17. Wychodzenie po angielsku (s. 470)

16.18. Sytuacje niezręczne (s. 470)

16.19. Różnorodność kulturowa (s. 471)

Wybór literatury cytowanej i uzupełniającej (s. 473)

ILUSTRACJE I ZDJĘCIA (s. 481)