Polskie Dokumenty Dyplomatyczne 1938
01.01.2007

redaktor tomu: Marek Kornat, współpraca Piotr Długołęcki, Maria Konopka-Wichrowska, Marta Przyłuska

Warszawa 2007

ISBN 978-83-89607-18-8

liczba stron: LXVIII + 894

 


 



Kolejny tom serii wydawniczej Polskie Dokumenty Dyplomatyczne składa się z 460 dokumentów ilustrujących działania polskiej dyplomacji w 1938 r. Podstawę źródłową tomu stanowią materiały wytworzone głownie przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych przechowywane w Archiwum Akt Nowych w Warszawie i Instytucie Polskim i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie. Kwerenda objęła także dostępne w AAN zmikrofilmowane zbiory z Instytutu Hoovera. W tomie znalazły się również archiwalia Instytutu Józefa Piłsudskiego w Nowym Jorku, Biblioteki Polskiej w Paryżu, Papieskiego Instytutu Studiów Kościelnych oraz Archiwum Państwowego w Gdańsku, które przechowuje akta Komisarza Generalnego RP w Wolnym Mieście.

Dokumenty ułożono w porządku chronologicznym. Korzystanie ze zbioru ułatwiają rozbudowany indeks rzeczowy oraz umieszczone w tomie regesty, stanowiące krótkie streszczenia każdego z dokumentów. Ponadto w indeksie osobowym podano informacje o funkcjach pełnionych w 1938 r.

Wydarzeniem, któremu polska dyplomacja poświęciła w 1938 r. najwięcej uwagi był trwający od marca do października kryzys sudecki zakończony konferencją w Monachium. W tomie zostały bogato udokumentowane działania polskiego MSZ od początkowej fazy kryzysu, aż do wystosowania 30 września ultimatum wobec Czechosłowacji i zajęcia Zaolzia.

Prezentowane dokumenty ilustrują także stanowisko władz polskich wobec przeprowadzonego w marcu przyłączenia Austrii do Niemiec, a opublikowane w tomie raporty polskich przedstawicieli w Pradze, Berlinie czy Moskwie dokumentują międzynarodowe reakcję na Anschluss.

Kolejnym istotnym wydarzeniem 1938 r. było nawiązanie stosunków dyplomatycznych z Litwą do którego doszło po wystosowaniu przez stronę polską noty ultymatywnej z 17 marca.

W tomie udokumentowano także bilateralne stosunki Polski – głównie z Niemcami, Francją, Wielką Brytanią czy ZSRR. Szczególnie wiele dokumentów dotyczy kontaktów z Berlinem – dokładnie zilustrowano styczniową wizytę ministra Becka w Berlinie, rozmowy w czasie kryzysu sudeckiego jak również październikowy zwrot w stosunkach polsko-niemieckich.