Monografia Adama Eberhardta jest dziełem pionierskim. Nie ma w Polsce ani w literaturze światowej tak kompetentnej i dogłębnej analizy stosunków między Rosją a Białorusią. Autor poddał krytycznej analizie relacje polityczne, gospodarcze i wojskowe między obu krajami. Praca dra Eberhardta to niezastąpione kompendium wiedzy o Białorusi, jej społeczeństwie i elitach.

prof. Adam Daniel Rotfeld
były minister spraw zagranicznych

Adam Eberhardt - politolog, doktor nauk humanistycznych, kierownik Biura Badań i Analiz w Polskim Instytucie Spraw Międzynarodowych. Wcześniej między innymi stały korespondent Polskiej Agencji Prasowej w Moskwie oraz wielokrotny uczestnik misji obserwacyjnych OBWE. Autor kilkudziesięciu artykułów naukowych poświęconych stosunkom międzynarodowym na obszarze postsowieckim oraz polityce Polski i Unii Europejskiej wobec Europy Wschodniej.

Spis treści: 

Wstęp                  7

Rozdział I. Stosunki polityczne

1. Uwarunkowania stosunków politycznych 9

 1.1. Kwestia świadomości narodowej Białorusinów 9

 1.2. Kwestia językowa na Białorusi 20

 1.3. Uwarunkowania międzynarodowe 26

2. Stosunki polityczne do 1994 r. 28

3. Stosunki polityczne w latach 1995–1999 37

 3.1. Stowarzyszenie Białorusi i Rosji 39

 3.2. Związek Białorusi i Rosji 47

 3.3. Państwo Związkowe 59

4. Stosunki polityczne w latach 2000–2008 66

Rozdział II. Stosunki handlowe

1. Kryzys sowieckich powiązań handlowych 81

2. Koncepcja integracji handlowej 85

 2.1. Porozumienie o strefie wolnego handlu 85

 2.2. Porozumienie o unii celnej 87

3. Dynamika stosunków handlowych 90

 3.1. Funkcjonowanie unii celnej 90

 3.2. Funkcjonowanie strefy wolnego handlu 96

 3.3. Funkcjonowanie porozumień wielostronnych na obszarze postsowieckim 103

4. Wielkość i struktura wymiany handlowej 106

5. Stosunki handlowe – ocena i perspektywy 112

Rozdział III. Stosunki walutowe

1. Dezintegracja sowieckiej strefy rublowej 121

2. Koncepcja integracji walutowej 125

3. Fiasko koncepcji integracji walutowej 132

Rozdział IV. Stosunki energetyczne

1. Rosja jako dostawca surowców energetycznych w kontekście interesów Białorusi 143

 1.1. Zakres uzależnienia Białorusi 143

 1.2. Trwałość uzależnienia Białorusi 147

2. Białoruś jako rynek zbytu surowców energetycznych i korytarz tranzytowy a interesy Rosji 153

3. Dynamika stosunków energetycznych 163

4. Stosunki energetyczne – ocena i perspektywy 186

Rozdział V. Stosunki wojskowe

1. Powstanie sił zbrojnych Białorusi 191

2. Koncepcja neutralności Białorusi 194

3. Uczestnictwo w Układzie o bezpieczeństwie zbiorowym a problemy konwersji białoruskiego przemysłu zbrojeniowego 196

4. Kwestia wycofania broni jądrowej z Białorusi 199

5. Rosyjskie obiekty wojskowe na terytorium Białorusi 204

6. Współpraca wojsk obrony powietrznej 210

7. Powołanie Regionalnego Zgrupowania Wojsk 213

8. Stosunki wojskowe – ocena i perspektywy 216

Zakończenie 223

Bibliografia 233

Recenzje:

Roman Sidorski, portal historyczny Histmag, 8 października 2009 r.