Gra o Europę. Negocjacje akcesyjne Polski z Unią Europejską

Sergiusz Trzeciak
Warszawa 2010
ISBN 978-83-89607-78-2
liczba stron: 271
Sergiusz Trzeciak
– prawnik, politolog i konsultant politycznyAbsolwent Wydziału Prawa i Administracji UAM w Poznaniu oraz Wydziału Prawa CEU w Budapeszcie (LL.M. z prawa konstytucyjnego porównawczego). W latach 2000-2001 stypendysta programu Chevening (British Council) w St. Antony's College na Uniwersytecie w Oksfordzie. W 2006 roku doktoryzował się na Wydziale Stosunków Międzynarodowych London School of Economics, gdzie prowadził zajęcia dydaktyczne z przedmiotu analiza polityki zagranicznej. W latach 2006-2008 prezes ośrodka analitycznego Instytutu Sobieskiego w Warszawie. Od 2008 roku wykładowca Collegium Civitas w Warszawie. Autor trzech książek i licznych artykułów poświęconych analizie polityki krajowej i zagranicznej oraz marketingowi politycznemu. Komentator polityczny w mediach.
(...) Po książkę Sergiusza Trzeciaka warto sięgnąć także i dlatego, że oparta jest na bardzo solidnych podstawach naukowych. Zawiera niezwykle wnikliwie przeprowadzoną analizę negocjacji. Myślę, że może pobudzić do przemyśleń nie tylko ludzi nauki czy studentów politologii i stosunków międzynarodowych. Politycy, parlamentarzyści, urzędnicy - jednym słowem wszyscy, których interesuje Europa i procesy podejmowania decyzji - mogą się z niej wiele nauczyć.
Danuta Hübner
w latach 2004-2009 komisarz ds. polityki regionalnej Unii Europejskiej, od 2009 przewodnicząca Komisji Rozwoju Regionalnego Parlamentu Europejskiego
To książka o wyjątkowej jakości, zasługująca na uznanie. Zawiera bezcenny wgląd empiryczny w skomplikowany i pełen sporów proces polskiego przystąpienia do UE. Książka odsłania wiele nieznanych faktów i zawiera szereg pogłębionych analiz, przedstawionych w przystępny dla czytelnika sposób.
Jan Zielonka
profesor polityki europejskiej na Uniwersytecie w Oksfordzie
Spis treści
Rozdział 1.
Wprowadzenie
1.1. Omówienie podstawowych pojęć1.2. Literatura przedmiotu1.3. Uzasadnienie wyboru trzech studiów przypadku1.4. Metodologia
Rozdział 2.
Dwa poziomy analizy w negocjacjach międzynarodowych: polityka zagraniczna a polityka wewnętrzna
2.1. Poziomy analizy
2.2. Teorie systemowe2.3. Naciski wewnętrzne a system międzynarodowy
2.3.1. Gra dwupoziomowa
2.3.2. Koncepcja gry dwupoziomowej na tle wcześniejszych teorii2.3.3. Krytyka modelu gry dwupoziomowej i alternatywne hipotezy
2.4. Strategia i taktyka negocjacji2.4.1. Asymetria między negocjującymi stronami2.4.2. Cel polskich negocjacji akcesyjnych2.4.3. Analiza strategii i taktyki2.5. Polityka zagraniczna i wewnętrzna2.6. Naciski wewnętrzne: opinia publiczna, elity, grupy interesu
2.6.1. Opinia publiczna2.6.2. Elity i opinia publiczna2.6.3. Grupy interesu2.6.4. Alternatywna definicja nacisków krajowych
2.7. Pytania i hipotezy
2.7.1. Wstępne pytania2.7.2. Hipotezy wymagające badań
Rozdział 3.
Relacje między Polską a UE w latach 1990–2003
3.1. Dlaczego Polska chciała przystąpić do Unii Europejskiej?
3.1.1. Wspólnota wartości3.1.2. Wspólnota interesów
3.2. Nawiązanie stosunków ze Wspólnotami i negocjowanie układu stowarzyszeniowego (1988–1991)
3.2.1. Negocjacje umowy o stowarzyszeniu3.2.2. Szczyt w Kopenhadze (1993)3.2.3. Ratyfikacja umowy stowarzyszeniowej
3.3. Złożenie polskiego wniosku w sprawie przystąpienia do UE i strategia przedczłonkowska
3.3.1. Dialog strukturalny i program PHARE3.3.2. Biała Księga3.3.3. Kwestionariusz Komisji Europejskiej3.3.4. Poparcie dla rozszerzenia w krajach UE
3.4. Proces negocjacyjny
3.4.1. Przygotowania do negocjacji3.4.2. Przegląd polskiego prawa3.4.3. Przygotowywanie stanowisk negocjacyjnych3.4.4. Rozmowy w oparciu o stanowiska negocjacyjne3.4.5. Traktat Akcesyjny i proces ratyfikacji
3.5. Struktura negocjacji akcesyjnych
3.5.1. Złożoność negocjacji3.5.2. Sposób ukształtowania struktury dla negocjacji
3.5.2.1. Struktura organizacyjna negocjacji w okresie 1998–20013.5.2.2. Struktura organizacyjna negocjacji w okresie 2001–2002
3.5.3. Kierownictwo polityczne3.5.4. Zespół Negocjacyjny3.5.5. Struktura negocjacyjna UE
Rozdział 4.
Negocjacje dotyczące rolnictwa
4.1. Wspólna Polityka Rolna4.2. Otwarcie negocjacji i przegląd prawa
4.2.1. Otwarcie negocjacji4.2.2. Przegląd prawa (screening)
4.3. Przedstawienie stanowiska negocjacyjnego w obszarze rolnictwa
4.3.1. Cele Polski w negocjacjach4.3.2. Unijna odpowiedź na polskie stanowisko
4.4. Negocjacje w sprawie porozumienia o liberalizacji4.4.1. Unijna krytyka Polski4.4.2. Podpisanie porozumienia o liberalizacji4.5. Zmiana rządu w Polsce
4.5.1. Nowa koalicja i przyspieszenie procesu negocjacyjnego4.5.2. Elastyczniejsze podejście do negocjacji4.5.3. Propozycje Komisji Europejskiej i reakcja strony polskiej4.5.4. Nacisk opinii publicznej
4.6. Przyspieszenie negocjacji a kryzys polityczny4.6.1. Rola związków zawodowych rolników i opinii publicznej
4.6.2. Stanowisko UE przed szczytem w Sewilli4.6.3. Kryzys w koalicji rządowej4.6.4. Nacisk ze strony partii politycznych i grup interesu
4.7. Usztywnienie stanowisk negocjacyjnych
4.7.1. Usztywnienie stanowiska UE4.7.2. Usztywnienie polskiego stanowiska negocjacyjnego
4.8. Zmiana stanowiska negocjacyjnego
4.8.1. Zmiana polskiego stanowiska negocjacyjnego4.8.2. Odpowiedź UE na zmodyfikowane stanowisko polskie4.8.3. Wyjaśnienie stanowiska polskiego
4.9. Negocjacje w Kopenhadze
4.9.1. Duńska propozycja4.9.2. Polska odpowiedź na duńską propozycję i drugi kryzys w koalicji rządowej4.9.3. Porozumienie w Kopenhadze
4.10. Od szczytu kopenhaskiego do Traktatu Akcesyjnego
4.10.1. Ocena wyników negocjacji przez opinię publiczną4.10.2. Manipulowanie zbiorami win-set4.10.3. Ocena szczytu w Kopenhadze przez partie polityczne
4.11. Wnioski
Rozdział 5.
Nabywanie nieruchomości przez cudzoziemców
5.1. Waga kwestii nabywania nieruchomości w wewnętrznych stosunkach Polski5.2. Problem nabywania nieruchomości w innych państwach przystępujących5.3. Przegląd prawa i ocena UE5.4. Przygotowanie stanowiska Polski
5.4.1. Uzasadnienie stanowiska Polski5.4.2. Poparcie wewnętrzne dla stanowiska polskiego5.4.3. Analiza polskiego stanowiska przez UE
5.5. Proces negocjacyjny
5.5.1. Twarde negocjacje (1999–2001)5.5.2. Złagodzenie stanowiska negocjacyjnego5.5.3. Krajowa krytyka nowego stanowiska rządu5.5.4. Demonstracja przez rząd polski oporu wobec UE
5.6. Zamknięcie negocjacji
5.6.1. Osiągnięcie kompromisu5.6.2. Tymczasowe zamknięcie rozdziału negocjacyjnego5.6.3. Reakcje z poziomu krajowego5.6.4. Traktat Akcesyjny i proces ratyfikacji
5.7. Wnioski
Rozdział 6.
Swoboda przepływu pracowników
6.1. Dlaczego sprawa swobody przepływu pracowników stała się ważną kwestią na arenie krajowej?6.1.1. Obawy na tle ekonomicznym6.1.2. Aspekty społeczne6.1.3. Czynniki polityczne6.1.4. Swoboda przepływu osób jako cel strategiczny Polski6.2. Proces przeglądu prawa i przygotowanie stanowiska negocjacyjnego
6.2.1. Przegląd prawa (screening)6.2.2. Stanowisko Polski6.2.3. Społeczna ocena polskiego stanowiska negocjacyjnego
6.3. Otwarcie negocjacji
6.3.1. Nacisk czynników wewnętrznych6.3.2. Propozycje Unii i odpowiedź Polski
6.4. Przyspieszenie negocjacji
6.4.1. Propozycja Komisji Europejskiej6.4.2. Propozycja Hiszpanii6.4.3. Nieudana próba budowy wspólnego frontu państw przystępujących6.4.4. Presja opinii publicznej
6.5. Zmiana rządu w Polsce i zamknięcie negocjacji
6.5.1. Zmiana polskiego stanowiska6.5.2. Krajowa krytyka nowego stanowiska negocjacyjnego6.5.3. Ocena negocjacji przez opinię publiczną6.5.4. Postanowienia Traktatu Akcesyjnego
6.6. Podsumowanie
Rozdział 7.
Uwagi końcowe
7.1. Dlaczego omówione w książce trzy przypadki są istotne w polityce krajowej?7.2. Dynamika negocjacji akcesyjnych w polskiej polityce wewnętrznej7.3. Rozmiar zbioru win-set i jego determinanty
7.3.1. Preferencje i koalicje na krajowym poziomie II7.3.2. Krajowe instytucje i procedury ratyfikacyjne
7.4. Teoretyczna strona polskiej strategii negocjacyjnej7.5. Teoretyczna strona strategii negocjacyjnej UE7.6. Wnioski do dalszych badań