Biografia polityczna polskiego ministra spraw zagranicznych w latach 1922-1923 oraz 1924-1925. Aleksander Skrzyński był, zdaniem współczesnych, pierwszym polskim ministrem spraw zagranicznych w rozumieniu europejskim jednym z najzdolniejszych. Jak pisze Autor: Wiele z jego myśli i sformułowań, tak jak jego wizja świata, nie straciło na aktualności nawet w erze Pax Americana i Unii Europejskiej.

Piotr Stefan Wandycz zaliczany jest do grona najwybitniejszych znawców dziejów Polski i Europy Środkowo-Wschodniej w dwóch ostatnich stuleciach. Urodził się w Krakowie (w 1923 r.), lecz jego życie zawodowe wyznaczyły wojna, w której uczestniczył jako żołnierz Polskich Sił Zbrojnych w Wielkiej Brytanii, i emigracja, która jednak nie osłabiła jego więzi z krajem. Studiował na uczelniach w Grenoble, Cambridge i Bruges, doktoryzował się w London School of Economics and Political Science. Przez prawie pół wieku wykładał historię i stosunki międzynarodowe na różnych uniwersytetach amerykańskich, przede wszystkim w Yale. Jest prezesem Polskiego Instytutu Naukowego w Ameryce, członkiem licznych stowarzyszeń zagranicznych i polskich, krajowych i emigracyjnych, komitetów wydawniczych periodyków, a bibliografia jego prac obejmuje ponad 400 tytułów. Jego naukowy dorobek doceniła doktoratem honoris causa między innymi paryska Sorbona.

Rzeczowe spojrzenie na historię Polski na tle sąsiedzkim i szerszym, uwzględniające jej swoistość, właściwe wszystkim tekstom Autora, widoczne jest także w kolejnej, po poświęconej Augustowi Zaleskiemu, monografii ministra spraw zagranicznych II Rzeczypospolitej.

Aleksander Skrzyński był, zdaniem współczesnych, „pierwszym polskim ministrem spraw zagranicznych w rozumieniu europejskim” i „jednym z najzdolniejszych”. Jak pisze Autor: „Wiele z jego myśli i sformułowań, tak jak jego wizja świata, nie straciło na aktualności nawet w erze Pax Americana i Unii Europejskiej”.

Spis treści: 

Wstęp (s. 7)

1. Sylwetka (s. 13)

2. Teoretyk - człowiek idei (s. 33)

3. W rządzie Sikorskiego (16 XII 1922 - 26 V 1923):
    granice wschodnie (s. 51)

    Z Bukaresztu na Wierzbową (s. 51)

    Program polityki zagranicznej (s. 60)

    Uznanie granic wschodnich (s. 71)

4. W rządzie Grabskiego (27 VII 1924 - 14 XI 1925):
    rok 1924 (s. 83)

    Polska a pokój (s. 83)

    Kwestia zbiorowego bezpieczeństwa. Protokół genewski (s. 95)

    Multilateralizm Skrzyńskiego a bilateralizm Sikorskiego (s. 103)

5. Pakt gwarancyjny (s. 119)

    Inicjatywa Stresemanna (s. 119)

    Strategia czynnego udziału: pierwsza faza (s. 132)

    Gra wszystkimi kartami (s. 144)

6. W drodze do Locarno przez USA (s. 155)

    Odpowiedź Francji (s. 155)

    Wizyta w USA (s. 164)

    W przeddzień Locarno (s. 177)

7. Locarno (s. 187)

    Wizyta Cziczerina (s. 187)

    Skrzyński w Locarno (s. 196)

    Ocena polityki Skrzyńskiego (s. 206)

8. Lider szerokiej koalicji (20 XI 1925 - 5 V 1926) (s. 219)

    Problemy krajowe i zagraniczne (s. 219)

    Potrzeba sukcesu (s. 228)

    Wokół paktu berlińskiego (s. 240)

Epilog: "Największy bezrobotny II Rzeczypospolitej" (s. 225)

Summary (s. 271)

Bibliografia (s. 285)

Indeks osób (s. 295)

Recenzje:

"Stosunki Międzynarodowe", lipiec-sierpień 2006, s. 42

Krzysztof Śliwiński, Czy takich ministrów nam dziś potrzeba?, "Nowe Książki", nr 12/2006

Anna M. Cienciala, A Forgotten Foreign Minister of Interwar Poland, "The Polish Review", vol. LII, no. 1, 2007, s. 115-120

Jiří Friedl, "Slovanský přehled", rocz. 93, 2007, nr 1, s. 121

Jerzy Tomaszewski, "Przegląd Historyczny" 2007,  t. 98, 2007, z. 2, s. 301-303