Wybory w Badenii-Wirtembergii i Nadrenii-Palatynacie. Żółta kartka dla CDU
Które partie utworzą rządy w Badenii-Wirtembergii i Nadrenii-Palatynacie?
Wyniki wyborów pozwalają na kontynuację dotychczasowego rządu SPD-FDP-Zieloni w Nadrenii-Palatynacie. Do zmiany koalicjanta może dojść w Badenii-Wirtembergii: choć premier landu z ramienia Zielonych Winfried Kretschmann nie wykluczył ponownego utworzenia rządu z chadekami, istnieje prawdopodobieństwo, że tym razem miejsce CDU mogą zająć SPD oraz FDP. Przemawiają za tym napięcia między partią rządzącą a chadekami dotyczące skali obostrzeń wprowadzonych w związku z pandemią COVID-19, a także kwestii pomocy gospodarczej. Chadecy krytykują również Kretschmanna za dążenie do – ich zdaniem – zbyt szybkiej transformacji przemysłu samochodowego, zagrażającej interesom koncernów motoryzacyjnych. Celem Zielonych jest jak najszybsza rezygnacja z produkcji aut z silnikami spalinowymi, które mają być zastąpione przez pojazdy elektryczne.
Jaka jest przyczyna niskich wyników CDU?
Porażki wyborcze chadeków są konsekwencją tzw. afery maseczkowej: deputowani do Bundestagu Nikolas Löbel (CDU) oraz Georg Nüßlein (CSU) mieli pobierać prowizje za pośrednictwo w zakupie materiałów ochronnych dla firm prywatnych, a także urzędów federalnych i regionalnych. Obaj politycy zrezygnowali z członkostwa we frakcji, a Löbel złożył mandat poselski. W tym samym czasie deputowany Mark Hauptmann (CDU) również zrezygnował z funkcji ze względu na zarzuty dotyczące przyjmowania pieniędzy za prowadzenie lobbingu na rzecz władz Azerbejdżanu, Tajwanu i Wietnamu. CDU zaszkodziło również wolne tempo szczepień i rosnące zniecierpliwienie przedłużaniem lockdownu: w połowie marca br. dwie dawki otrzymało 3,3% (2,7 mln) osób w RFN. Wpływa to na spadek zadowolenia z prac rządu: w marcu pozytywnie oceniało je 50% ankietowanych (w kwietniu 2020 r. – 77%).
Czy wynik wyborów zagrozi pozycji Armina Lascheta?
Wybory regionalne w Badenii-Wirtembergii i Nadrenii-Palatynacie były ważnym testem dla nowego lidera chadeków. Niesatysfakcjonujące wyniki partii i jej możliwe przejście do opozycji w Badenii-Wirtembergii, gdzie funkcjonuje drugi największy związek regionalny CDU, osłabiają pozycję Lascheta jako przewodniczącego. Porażka stawia również pod znakiem zapytania jego nominację na kanclerza z ramienia CDU/CSU, wzmacniając tym samym szanse Markusa Södera. Nie jest jednak pewne, czy premier Bawarii i lider CSU będzie zainteresowany podjęciem tego wyzwania wobec perspektywy słabego wyniku, a nawet przegranej chadeków w wyborach do Bundestagu, na co mogą wskazywać coraz gorsze wyniki sondażowe CDU na poziomie federalnym oraz potencjalny niekorzystny rezultat partii w wyborach regionalnych w Saksonii-Anhalt w czerwcu br.
Jak wynik wyborów regionalnych wpłynie na rezultat wyborów do Bundestagu?
Wynik wyborów umacnia pozycję Zielonych przed wyborami federalnymi, stawiając ich w roli potencjalnego członka przyszłego rządu. Budowa koalicji Zieloni-SPD-FDP w Badenii-Wirtembergii stanowi również model, który może zostać odtworzony na poziomie federalnym. Warunkiem jest jednak wzrost notowań tych partii i równocześnie wyraźny spadek poparcia dla chadeków. Próba budowy rządu Zieloni-FDP-SPD mogłaby oznaczać długie negocjacje koalicyjne i stworzenie gabinetu narażonego na wewnętrzne kryzysy, co osłabiałoby aktywność RFN w polityce międzynarodowej i globalnej walce z pandemią COVID-19. Realizacja tego scenariusza koalicyjnego oznaczałaby również przejście chadeków do opozycji po 16 latach rządów. Osłabiłoby to przywództwo Lascheta i mogłoby skłonić partię do ponownej zmiany kierownictwa.