Komentarz PISM: Partnerstwo amerykańsko-indyjskie po spotkaniu Modi–Trump

28.06.2017
Premier Indii Narendra Modi w dniach 25–26 czerwca złożył oficjalną wizytę w USA. Jej celem było odnowienie partnerstwa indyjsko-amerykańskiego. Pierwsze spotkanie z prezydentem USA Donaldem Trumpem przerosło oczekiwania komentatorów i przygotowało grunt pod ściślejszą współpracę w przyszłości.

Jakie były cele wizyty i jakie wiązały się z nią oczekiwania?

Strona indyjska miała skromne oczekiwania co do spotkania. Prezydent USA bowiem nie poprawił relacji z Rosją ani nie zaostrzył kursu wobec Chin czy Pakistanu, na co liczono w Delhi. Obawy w Indiach budzą także plany zaostrzenia reżimu wizowego dla specjalistów, protekcjonistyczna polityka handlowa i wycofanie USA z porozumienia klimatycznego z Paryża. Dlatego wizyta służyła głównie nawiązaniu osobistej relacji z Trumpem. Ten cel został osiągnięty, o czym świadczyła dobra atmosfera wspólnych wystąpień liderów. Podczas spotkania trwającego niemal pięć godzin Modi miał dużo czasu, by przekonać Trumpa o znaczeniu Indii dla USA oraz o komplementarności planów gospodarczych i perspektywy strategicznej obu państw. Tematami rozmów były walka z terroryzmem oraz współpraca gospodarcza i energetyczna. 

Jakie są najważniejsze rezultaty spotkania?

We wspólnym oświadczeniu po spotkaniu USA potwierdziły dalsze zbliżenie z Indiami i wspieranie ich na arenie międzynarodowej (m.in. w staraniach o członkostwo w Radzie Bezpieczeństwa ONZ czy w reżimach nieproliferacyjnych). Sukcesem Indii jest otwarte i wspólne wezwanie Pakistanu „do zapewnienia, że jego terytorium nie będzie używane do ataków terrorystycznych na inne kraje”. Może to sygnalizować zmianę polityki USA wobec Azji Południowej i Afganistanu, w której to Indie, a nie Pakistan, będą odgrywać rolę kluczowego sojusznika. Zapowiedź intensyfikacji współpracy m.in. w sektorze zbrojeniowym i energetycznym może utorować drogę do kontraktów na dostawy do Indii amerykańskiego uzbrojenia (dronów, samolotów wielozadaniowych) i gazu skroplonego, a także do umów na budowę elektrowni atomowych.

Jakie są perspektywy relacji amerykańsko-indyjskich?

Po podjętej przez Trumpa próbie zbliżenia z Chinami to Indie wracają na tradycyjną pozycję głównego sojusznika USA w Azji i partnera w równoważeniu wpływów ChRL. Indie i USA wzmocnią współpracę antyterrorystyczną oraz wspólne wysiłki w celu stabilizacji Azji Południowej i Oceanu Indyjskiego. Ze względu na coraz większy dystans Indii wobec Rosji oraz na rosnące napięcia w relacjach z Chinami Indie stają się bardziej otwarte na sojusz z USA. Dlatego będą minimalizowały kwestie sporne (wizy H1-B, kwestie klimatyczne i handlowe) i próbowały wykorzystać współpracę z USA do stymulowania wzrostu gospodarczego. Trump może starać się przedstawiać wzmocnienie relacji z Indiami jako sukces w momencie kryzysu w relacjach z niektórymi sojusznikami w Europie i w sytuacji, kiedy jego polityka wobec Rosji czy Chin pozostaje niedookreślona.