Na pierwszy rzut oka Polskę i Norwegię dzieli bardzo wiele, a w niektórych dziedzinach, jak np. energetyka, widoczna jest również znaczna dysproporcja potencjałów. Czy współpraca tych państw ma więc rację bytu? Czego mogą się one od siebie nauczyć? O tym dyskutowali uczestnicy konferencji inaugurującej projekt GoodGov. 

Zakłada on, że badacze z Polski i Norwegii pochylą się nad sposobami rządzenia (ang. governance) w sektorach bezpieczeństwa, energii i migracji. Jest to szansa nie tylko na wypracowanie najlepszych praktyk w tych dziedzinach, ale też na rozwój wzajemnych stosunków – podkreślił dyrektor PISM Marcin Zaborowski, otwierając konferencję. Ulf Sverdrup z Norweskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych (NUPI) powiedział, że ważny jest także sposób, w jaki państwo kształtuje relacje z Unią Europejską. W tym celu Norwegowie opracowali kompleksową ocenę umów łączących ich z UE. Wspólne są też wyzwania, z którymi mierzą się oba państwa, jak podkreślił dyrektor Instytutu Studiów Politycznych PAN (ISP PAN), Eugeniusz Cezary Król.

Zarówno dla Polski, jak i dla Norwegii kluczowymi czynnikami zewnętrznymi wpływającymi na sektor energetyczny są unijna polityka klimatyczna oraz sąsiedztwo Rosji. Aleksandra Gawlikowska-Fyk z PISM podkreśliła, że oba państwa muszą wypracować równowagę między trzema filarami polityki energetycznej wskazanymi przez Unię: bezpieczeństwem dostaw, konkurencyjnością oraz zrównoważonym rozwojem, czyli zaspokajaniem potrzeb społecznych bez umniejszania szans przyszłych pokoleń na ich zaspokojenie. Szansą dla Polski byłoby wydobywanie gazu łupkowego. „Doświadczenie Norwegii w tworzeniu instytucji związanych z eksploatacją już teraz inspiruje działania w Polsce” – powiedział Jakub Godzimirski z NUPI. „Cenne może być też obserwowanie, jak Norwegia stara się układać relacje z Rosją przez rozwijanie sieci współzależności” – dodał Indra Øverland z NUPI.

W dziedzinie bezpieczeństwa współpraca jest chyba największa. Pernille Rieker (NUPI) podkreśliła, że Polska i Norwegia są sojusznikami w NATO i partnerami w Grupie Północnej, ale też Norwegia coraz silniej angażuje się we wspólne przedsięwzięcia z Europejską Agencją Obrony. Rozwija się również współpraca przemysłów obronnych – Marcin Idzik, wiceprezes Polskiego Holdingu Obronnego, mówił o tym, jak ważny w umowach z Norwegią jest transfer technologii. Wyzwaniem jest jednak zwiększenie potencjału współpracy obydwu państw z  państwami trzecimi. Wziąwszy pod uwagę członkostwo Polski w Grupie Wyszehradzkiej, korzystne mogłoby być przeniesienie rozwiązań przyjętych w ramach NORDEFCO (Nordyckiej Współpracy Obronnej) na łono V4.

Kryzys demograficzny, obecny zarówno w Polsce, jak i w Norwegii, stawia przed obydwoma krajami wyzwanie nie tylko przyciągnięcia, ale i zatrzymania migrantów na rynku pracy. Oczywiście dla obu krajów ważna jest kwestia polskiej diaspory w Norwegii. Adwokat Sebastian Garstecki powiedział, że coraz trudniej jest zwalczać nadużycia wobec pracowników. Ciekawym zjawiskiem jest migracja edukacyjna Norwegów do Polski.

Wszystkie te wątki i pomysły badawcze znajdą swoje rozwinięcie w dalszych etapach projektu GoodGov. Pierwsze publikacje ukażą się już wiosną przyszłego roku. Konferencja „Wspólne zarządzanie: Polska i Norwegia wobec wyzwań międzynarodowych” odbyła się 9 października br. Zorganizował ją PISM wraz z NUPI oraz ISP PAN. Projekt GoodGov – „Rządzenie na szczeblu narodowym i europejskim: współpraca polsko-norweska na rzecz większej skuteczności w polityce energetycznej, migracyjnej i bezpieczeństwa” – jest finansowany ze środków funduszy norweskich, w ramach programu Polsko-Norweska Współpraca Badawcza, realizowanego przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju. 
Marta Stormowska


Relacje z konferencji:

Ambasada Norwegii - Polska i norweska polityka zagraniczna pod lupą
NPORTAL.no - GoodGov Czyli Wspólna Lekcja Polsko-Norweska



PROGRAM

Konferencja zorganizowana w ramach projektu GoodGov

Projekt GoodGov – „Zarządzanie na szczeblu narodowym i europejskim: współpraca polsko-norweska na rzecz większej skuteczności w polityce energetycznej, migracyjnej i bezpieczeństwa” (ang. „National and European Governance: Polish and Norwegian Cooperation Towards More Efficient Security, Energy and Migration Policies”) to polsko-norweski projekt badawczy prowadzony przez Polski Instytut Spraw Międzynarodowych we współpracy z Norweskim Instytutem Spraw Międzynarodowych oraz Instytutem Politycznym Polskiej Akademii Nauk. Celem projektu jest sformułowanie praktycznych rekomendacji, które przyczynią się do lepszego rządzenia (governance) w obszarze polityk bezpieczeństwa, energii i migracji, a także wpłyną na rozwój współpracy bilateralnej w tych obszarach. 

Wydarzenie odbyło się dzięki dofinansowaniu badań naukowych udzielonych w ramach programu Polsko—Norweska Współpraca Badawcza realizowanego przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju w ramach Norweskiego Mechanizmu Finansowego 2009-2014 w ramach Umowy nr Pol-Nor/202499/39/2013.