Odpowiedzi na to pytanie szukali uczestnicy warsztatów energetycznych GoodGov. Eksperci i praktycy reprezentujący sektor administracji rządowej, organizacje pozarządowe i spółki energetyczne doszli do wniosku, że Unia Europejska wywiera silny wpływ na gospodarowanie surowcami w państwach członkowskich.

Jak w tych uwarunkowaniach skuteczniej kształtować politykę Polski? Podczas autorskiej gry symulacyjnej, opracowanej przez badaczy Polskiej Akademii Nauk, Krzysztofa Kasianiuka i Dominika Smyrgałę, uczestnicy warsztatów mieli okazję poznać od podszewki proces negocjacji w sprawie subsydiów na poszczególne źródła energii. Określenie strategii negocjacyjnej, na którą składają się różne scenariusze rozwoju wydarzeń i konsekwentna jej realizacja, to klucz do sukcesu. Z kolei brak strategii naraża graczy na wpływy zewnętrzne i osłabia możliwość realizacji założonych celów. Równie istotne, co działania formalne, są działania nieformalne oraz (na poziomie państwa) i właściwa koordynacja działań między resortami.
Projekt unii energetycznej może być ilustracją skuteczności polskiej administracji, której udało się uczynić problem bezpieczeństwa energetycznego, jednym z głównych zagadnień, nad którymi pracuje obecnie Komisja Europejska, co podkreślała Marta Babicz z Ministerstwa Spraw Zagranicznych. Polska wykorzystała to, iż w obliczu kryzysu rosyjsko-ukraińskiego Unia Europejska musiała zareagować i wysunęła propozycje konkretnych działań. Nie udałoby się to jednak bez koordynacji prac między resortami. Obecnie jednak Unia Energetyczna – już jako projekt Komisji Europejskiej – ulega zmianie. Rodzi to obawę, że bez dalszej współpracy krajowej administracji, wpływ Polski na jego kształt będzie dużo słabszy.
Wzorcem dla zarządzania surowcami na poziomie krajowym może być dla Polski (pod wieloma względami) Norwegia. Państwo to utrzymuje wysoki stopień zysków i kontroli nad sektorem wydobywczym mimo liberalnego otoczenia legislacyjnego Unii Europejskiej. Zaangażowanie kraju zmieniało się jednak w czasie – balansowało między zapewnieniem konkurencyjności, a nacjonalizacją, co podkreślał profesor Norweskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych, Ole Gunnar Austvik. Model norweski wymusza jednak współpracę grup spółek przy wydobyciu (co zmniejsza np. ryzyko utraty zainteresowania przez pojedyncze podmioty zagraniczne); zakłada również utworzenie silnego i uprzywilejowanego gracza krajowego (taka rolę na początku pełnił Statoil; obecnie wraz z dojrzałością sektora, finansowy aspekt związany z udziałami państwa w złożach przejęła spółka Petoro).