Indie jako mocarstwo globalne – wnioski dla Polski

 

 

Indie są już jednym z mocarstw globalnych i Polska powinna uwzględnić to w swojej polityce zagranicznej. Mimo różnic w podejściu do rosyjskiej agresji na Ukrainę warto zacieśniać i intensyfikować współpracę polsko-indyjską – takie są główne wnioski z konferencji „Indie jako mocarstwo globalne – wnioski dla Polski”, która odbyła się w Polskim Instytucie Spraw Międzynarodowych 22 czerwca 2023 r.

Czołowi eksperci ds. Indii, akademicy, byli dyplomaci, dziennikarze i przedstawiciele biznesu dyskutowali o znaczeniu rosnącej międzynarodowej roli Indii i wpływie tego zjawiska na światową gospodarkę i globalny układ sił. Podczas trzech sesji uczestnicy analizowali potencjał polityczny tego kraju, perspektywy wzrostu gospodarczego i relacji z Polską. Zdaniem prof. Bogdana Góralczyka Indie mają ogromny potencjał i mogą odgrywać kluczową polityczną i gospodarczą rolę w świecie, a ich zachowanie wskazuje, że już są mocarstwem. Według byłego ministra spraw zagranicznych prof. Jacka Czaputowicza pewna „niespójność w zachowaniu Indii świadczy o ich niezależności”, która jest właśnie „cechą mocarstwa”. Dlatego – jak sugerował też dr Krzysztof Iwanek – stanowisko tego państwa wobec rosyjskiej agresji na Ukrainę nie powinno być zaskoczeniem. W ostatnim czasie obserwujemy ponadto rywalizację Zachodu i Rosji o Indie, w której głównym punktem odniesienia są Chiny. W tym kontekście podkreślano też coraz silniejsze partnerstwo Indii z USA – głównym sojusznikiem Polski, które będzie oddziaływało na polską politykę zagraniczną. Indie w ostatnich latach dużo inwestowały w promocję własnego wizerunku jako globalnego mocarstwa, czego ostatnim przykładem jest przewodnictwo w grupie G20. Według dr Weroniki Rokickiej kluczową wartością, jaką kierują się Indie, jest szacunek, dlatego w relacjach z nimi należy pamiętać, że „Indie chcą być szanowane”.

Źródłem rosnącej roli Indii jest ogromna i szybko rozwijająca się gospodarka. Zdaniem Huberta Kozieła i J.J. Singha Indie z wielu powodów (inna tradycja, struktura gospodarki, inny etap globalizacji) nie powtórzą jednak chińskiego modelu rozwoju i nie staną się nową fabryką świata. Mimo to są coraz atrakcyjniejszym partnerem gospodarczym, także dla członków Unii Europejskiej, która negocjuje z nimi umowę o strefie wolnego handlu. Według dr Aleksandry Jaskólskiej są jednak małe szanse na szybkie podpisanie umowy i polskie firmy nie powinny na to czekać, planując większe zaangażowanie na tym rynku. Dr Judyta Latymowicz wskazywała, że już teraz obserwujemy znaczący wzrost zainteresowania polskich firm działalnością w Indiach. Ciągle jednak problemem pozostaje małe zainteresowanie Indiami w polskich mediach, w związku z czym świadomość transformacji gospodarczej i politycznej tego kraju jest na niskim poziomie w polskim społeczeństwie. Paneliści przekazali też kilka rekomendacji dotyczących wsparcia polskiego biznesu na indyjskim rynku, co wymagałoby m.in. wzmocnienia dyplomacji gospodarczej i kulturalnej, organizacji wyjazdów biznesowych i wizyt dziennikarzy w Indiach, a także rozszerzenia działalności PAiH.

W ocenie prof. Piotra Kłodkowskiego relacje polsko-indyjskie nie są dobre, a negatywny wpływ na nie ma stanowisko Indii wobec wojny na Ukrainie. Według byłego ambasadora RP w Nowym Delhi relacje polsko-indyjskie będą determinowane przez stosunki Indii z Rosją z jednej strony oraz Indii z USA z drugiej. Według ambasadora Tomasza Łukaszuka problemem w relacjach jest niedocenianie Polski jako atrakcyjnego partnera dla Indii, a poprawa współpracy wymaga jasnego impulsu politycznego. Dr Magdalena Bonikowska zwróciła uwagę na problem wzajemnej percepcji i niedopasowania map mentalnych w Polsce i Indiach (np. Indie w przeciwieństwie do polskich elit nie uważają Polski za wpływowe państwo). Dodała, że w Indiach rośnie irytacja postawą Polski wobec wojny na Ukrainie. Także Patryk Kugiel uznał stosunki z Indiami „za jedne z najbardziej niedocenionych i zaniedbanych” relacji z zagranicznym partnerem, wskazując, że zacieśnienie współpracy z tym państwem będzie wymagało w pierwszej kolejności zmiany postrzegania i świadomości (map mentalnych) polskich elit i społeczeństwa, by zaczęto traktować Indie właśnie jako mocarstwo. Uczestnicy dużo uwagi poświęcili potrzebie przygotowania oferty współpracy z Indiami, tak by dać im powód do intensyfikacji współpracy dwustronnej. Rosnąca pozycja międzynarodowa i rozwijająca się gospodarka Indii sprawiają, że mimo istniejących wyzwań należy zintensyfikować politykę Polski wobec tego państwa.

 

Oprac. Patryk Kugiel

 

 

 

 

Stanowisko Indii wobec rosyjskiej agresji na Ukrainę rozczarowało wielu obserwatorów na Zachodzie. Z drugiej strony pozwoliło umocnić pozycję Indii jako niezależnego mocarstwa i lidera Globalnego Południa. Jednocześnie przewodnictwo tego państwa w grupie G20 w 2023 r. daje mu wyjątkową okazję do nadawania tonu dyskusjom i proponowania rozwiązań najważniejszych wyzwań globalnych. Ze względu na kluczową rolę w regionie Indo-Pacyfiku oraz konkurencję chińsko-amerykańską Indie stają się coraz istotniejszym partnerem politycznym i gospodarczym dla największych państw szeroko rozumianego Zachodu: USA, Francji, Niemiec, Japonii, Kanady czy Australii.

Rosnąca pozycja międzynarodowa jest ściśle powiązana z dynamicznym rozwojem gospodarczym. W ubiegłym roku Indie stały się piątą największą gospodarką świata. Z tempem wzrostu PKB 5,9% w 2023 r. należą do najszybciej rozwijających się dużych gospodarek. Trwające negocjacje umowy o wolnym handlu i inwestycjach między UE a Indiami stwarzają szansę na poprawę współpracy gospodarczej i udział firm europejskich w indyjskiej modernizacji.

Jak w tym zmieniającym się kontekście międzynarodowym układają się relacje Polski z Indiami? Co przeszkadza w pełniejszym wykorzystaniu potencjału gospodarczego i politycznego współpracy? Jak prezydencja Indii w G20, stanowisko wobec wojny w Ukrainie czy zbliżenie Indii z UE i USA wpływają na relacje polsko-indyjskie? Niniejsza konferencja będzie częścią strategicznej debaty pozwalającej na lepsze poznanie zmieniającej się roli międzynarodowej Indii i wskazanie wynikających z tego wniosków dla Polski.

 

 

Program:

 

 

09.30–10.00  Rejestracja

10.00–10.05  Otwarcie konferencji

 

• dr Justyna Szczudlik, zastępczyni kierowniczki Biura Badań i Analiz, Polski Instytut Spraw Międzynarodowych

 

10.05-11.20   Sesja 1. Prezydencja Indii w G20 w czasie rosyjskiej agresji na Ukrainę

 

• Prof. dr hab. Bogdan Góralczyk, Centrum Europejskie, Uniwersytet Warszawski
• dr Krzysztof Iwanek, Ośrodek Badań Azji, Akademia Sztuki Wojennej
• dr Weronika Rokicka, Wydział Orientalistyczny, Uniwersytet Warszawski
• prof. dr hab. Jacek Czaputowicz, Wydział Nauk Politycznych i Studiów Międzynarodowych,  Uniwersytet Warszawski
  
  Moderator: Patryk Kugiel, Program Azja Pacyfik, Polski Instytut Spraw Międzynarodowych

                                     

Tematy do dyskusji:

– Jak stanowisko Indii wobec wojny w Ukrainie wpływa na ich relacje z Zachodem?

– Jakie znaczenie ma przewodnictwo Indii w G20?

– Czy Indie to wciąż mocarstwo wschodzące czy już w pełnym rozkwicie?

– Wizja świata według Indii – partner czy rywal Zachodu?

 

11.20–11.30   Przerwa kawowa

11.30–12.45   Sesja 2. Indie jako nowy motor wzrostu gospodarki globalnej?

 

• J. J. Singh, Prezes, Indyjsko-Polska Izba Gospodarcza
• dr Judyta Latymowicz, Adwokat, Dyrektor India Desk w LEGALLY.SMART
• Hubert Koziel, „Rzeczpospolita”
• dr Aleksandra Jaskólska, Wydział Nauk Politycznych i Studiów Międzynarodowych, Uniwersytet Warszawski
  
  Moderator: dr Małgorzata Bonikowska, Prezes, Centrum Stosunków Międzynarodowych

 

 Tematy do dyskusji:

- Jakie są perspektywy wzrostu i wyzwania indyjskiej gospodarki?

– Czy Indie zastąpią Chiny w roli fabryki świata?

– Jakie jest znaczenie negocjowanej umowy o wolnym handlu UE–Indie i jakie szanse ona niesie?

– Jakie szanse i bariery istnieją dla Polski we współpracy gospodarczej z Indiami?

 

12.45–13.30  Lunch

 

13.30–14.30  Sesja 3. Wyzwania i szanse dla polskiej polityki wobec Indii

 

• dr hab. Piotr Kłodkowski prof. UJ , Katedra Porównawczych Studiów Cywilizacji, Uniwersytet Jagielloński
• Tomasz Łukaszuk, Wydział Nauk Politycznych i Studiów Międzynarodowych,  Uniwersytet Warszawski
• dr Małgorzata Bonikowska, Centrum Stosunków Międzynarodowych
• Patryk Kugiel, Program Azja Pacyfik, Polski Instytut Spraw Międzynarodowych
  
  Moderator: Damian Wnukowski, Koordynator Programu Azja Pacyfik, Polski Instytut Spraw Międzynarodowych

 

Tematy do dyskusji:

– Czy neutralność Indii wobec wojny w Ukrainie komplikuje relacje polsko-indyjskie?

– Jak zachęcić polskie firmy do większej obecności na indyjskim rynku?

– Czy Polska potrzebuje strategicznego partnerstwa z Indiami?

– Jak zapewnić Polsce większy wpływ na kształtowanie relacji UE–Indie?