zaprasza na dyskusję panelową

organizowaną w związku z publikacją 31. tomu serii wydawniczej PDD
 

Polskie Dokumenty Dyplomatyczne 1943
 

________________

27 lutego 2025 (czwartek)
godz. 15:00–16:30
Polski Instytut Spraw Międzynarodowych
Warecka 1a w Warszawie
sala konferencyjna, I piętro
_________________

POWITANIE I WPROWADZENIE DO DYSKUSJI

dr hab. Jarosław Ćwiek-Karpowicz

dyrektor PISM
 

UROCZYSTE OTWARCIE PREZENTACJI

dr Henryka Mościcka-Dendys

Podsekretarz Stanu

Ministerstwo Spraw Zagranicznych
 

PANELIŚCI

prof. Jacek Tebinka

redaktor naukowy prezentowanego tomu

Instytut Politologii

Uniwersytet Gdański


dr Magdalena Hułas

Zakład Historii XX Wieku

Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk


prof. Małgorzata Gmurczyk-Wrońska

Zakład Historii XX Wieku

Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk

MODERACJA

Piotr Długołęcki

redaktor naczelny serii Polskie Dokumenty Dyplomatyczne

Polski Instytut Spraw Międzynarodowych

Po zakończeniu debaty organizatorzy zapraszają na lampkę wina

Prosimy o potwierdzenie udziału do 25 lutego 2025 r. na adres bip@pism.pl

Ze względu na ograniczoną liczbę miejsc organizatorzy zastrzegają sobie prawo do wcześniejszego zamknięcia rejestracji.

Informacja o publikacji

Redaktor tomu: Jacek Tebinka, współpraca Piotr Długołęcki
Warszawa 2024
ISBN: 978-83-67487-73-3
Liczba stron: LXV+1063

Zbiór Polskie Dokumenty Dyplomatyczne 1943 jest trzydziestym pierwszym tomem opublikowanym w ramach serii PDD. Zawiera 349 dokumenty, które ukazują polską politykę zagraniczną w 1943 roku. Najistotniejsze znaczenie w omawianym okresie miały kontakty z Wielką Brytanią i Stanami Zjednoczonymi, które po zerwaniu polsko-radzieckich stosunków dyplomatycznych stały się także pośrednikami Rzeczypospolitej wobec Moskwy.

Sukcesy militarne państw koalicji antyhitlerowskiej zapowiadały zbliżającą się perspektywę porażki państw Osi. Sprawiało to, że rosnącego znaczenia nabierała kwestia określenia celów wojny. Z perspektywy rządu RP na uchodźstwie dotyczyło to zwłaszcza warunków odbudowy i kształtu terytorialnego Polski. Pomimo konsultacji z Waszyngtonem i Londynem kluczowe decyzje w tym zakresie zapadły bez udziału Polski na konferencji Wielkiej Trójki w Teheranie.

Wiele uwagi władze RP na uchodźstwie poświęciły kwestii niesienia pomocy ludności w okupowanym kraju, jak też osobom deportowanym i uchodźcom rozproszonym po świecie. Kulminacyjny okres Zagłady nie tylko polskich, ale także europejskich Żydów przyczynił się do zwiększenia obowiązków władz polskich w zakresie niesienia pomocy prześladowanym, informowania o popełnianych zbrodniach i gromadzenia materiału dowodowego w celu ukarania zbrodniarzy wojennych po zakończeniu działań zbrojnych.

Istotne były także relacje ze Stolicą Apostolską, zawieszenie przez Czechosłowację negocjacji w sprawie konfederacji z Polską z powodu sprzeciwu Moskwy, kontakty z pozostałymi rządami na uchodźstwie i państwami neutralnymi oraz nieoficjalne relacje z węgierskimi i rumuńskimi politykami w celu zerwania sojuszu Budapesztu i Bukaresztu z Berlinem.

Podstawę źródłową tomu stanowią przede wszystkim materiały zgromadzone w Instytucie Hoovera w Stanford (na podstawie skanów dostępnych zdalnie), archiwalia Instytutu Polskiego i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie oraz zbiory Archiwum Akt Nowych w Warszawie. Ponadto w skład tomu wchodzą dokumenty z Instytutu Józefa Piłsudskiego w Ameryce oraz nowojorskiego Polskiego Instytutu Naukowego. Cenne uzupełnienie publikacji stanowią materiały przechowywyane w brytyjskim The National Archives oraz w Archiwum Helveto-Polonicum we Fryburgu.

Dokumenty zamieszczone w tomie ułożone zostały w porządku chronologicznym. Poza dokumentami, wstępem i regestami w skład tomu wchodzą także wykaz skrótów, aneks dotyczący struktury organizacyjnej MSZ oraz indeksy: osobowy i rzeczowy.

Informacje o serii wydawniczej Polskie Dokumenty Dyplomatyczne

W 2005 roku Polski Instytut Spraw Międzynarodowych zainaugurował serię wydawniczą Polskie Dokumenty Dyplomatyczne stanowiącą polski odpowiednik takich zagranicznych wydawnictw jak: Foreign Relations of the United States, Documents diplomatiques français czy Documents on British Foreign Policy.

Dotychczas w ramach serii obejmującej okres 1918–1989 ukazało się 31 tomów dokumentujących zarówno czasy II RP, jak i działania polskich dyplomatów w okresie drugiej wojny światowej oraz w czasach powojennych.

Podstawę źródłową serii stanowią dokumenty wytworzone przez polskie Ministerstwo Spraw Zagranicznych, ale w skład tomów wchodzą również materiały innej proweniencji – dla okresu międzywojennego są to np. archiwalia wytworzone przez Ministerstwo Spraw Wewnętrznych czy Ministerstwo Spraw Wojskowych (attachaty wojskowe), a dla okresu powojennego – akta wytworzone przez PPR i PZPR oraz materiały Rady Ministrów czy Ministerstwa Handlu Zagranicznego.

Tomy opublikowane

• Polskie Dokumenty Dyplomatyczne 1918 listopad–grudzień
• Polskie Dokumenty Dyplomatyczne 1919 styczeń–maj
• Polskie Dokumenty Dyplomatyczne 1919 czerwiec–grudzień
• Polskie Dokumenty Dyplomatyczne 1931
• Polskie Dokumenty Dyplomatyczne 1932
• Polskie Dokumenty Dyplomatyczne 1933
• Polskie Dokumenty Dyplomatyczne 1934
• Polskie Dokumenty Dyplomatyczne 1935
• Polskie Dokumenty Dyplomatyczne 1936
• Polskie Dokumenty Dyplomatyczne 1937
• Polskie Dokumenty Dyplomatyczne 1938
• Polskie Dokumenty Dyplomatyczne 1939 styczeń–sierpień
• Polskie Dokumenty Dyplomatyczne 1939 wrzesień–grudzień
• Polskie Dokumenty Dyplomatyczne 1940
• Polskie Dokumenty Dyplomatyczne 1941
• Polskie Dokumenty Dyplomatyczne 1942
• Polskie Dokumenty Dyplomatyczne 1943
• Polskie Dokumenty Dyplomatyczne 1957
• Polskie Dokumenty Dyplomatyczne 1958
• Polskie Dokumenty Dyplomatyczne 1959
• Polskie Dokumenty Dyplomatyczne 1972
• Polskie Dokumenty Dyplomatyczne 1973
• Polskie Dokumenty Dyplomatyczne 1974
• Polskie Dokumenty Dyplomatyczne 1975
• Polskie Dokumenty Dyplomatyczne 1976
• Polskie Dokumenty Dyplomatyczne 1977
• Polskie Dokumenty Dyplomatyczne 1979
• Polskie Dokumenty Dyplomatyczne 1980 styczeń–czerwiec
• Polskie Dokumenty Dyplomatyczne 1980 lipiec–grudzień
• Polskie Dokumenty Dyplomatyczne 1981 styczeń–czerwiec
• Polskie Dokumenty Dyplomatyczne 1981 lipiec–grudzień
   

Wydawnictwa towarzyszące

• Polish Documents on Foreign Policy. 11 November 1918 – 28 June 1919
• Prasa zagraniczna o Polsce. Listopad 1918 – luty 1919
• Ekspertyzy i materiały delegacji polskiej na konferencję wersalską 1919 roku
• Polish Documents on Foreign Policy. 24 October 1938 – 30 September 1939
• W obliczu Zagłady. Rząd RP na uchodźstwie wobec Żydów 1939–1945
• Confronting the Holocaust. Documents on the Polish Government-in-Exile's Policy Concerning Jews 1939–1945
   

Tomy w przygotowaniu

• Polskie Dokumenty Dyplomatyczne 1920 styczeń–czerwiec
• Polskie Dokumenty Dyplomatyczne 1920 lipiec–grudzień
• Polskie Dokumenty Dyplomatyczne 1921 styczeń–czerwiec
• Polskie Dokumenty Dyplomatyczne 1921 lipiec–grudzień
• Polskie Dokumenty Dyplomatyczne 1922
• Polskie Dokumenty Dyplomatyczne 1944
• Polskie Dokumenty Dyplomatyczne 1945 styczeń–lipiec
• Polskie Dokumenty Dyplomatyczne 1982