Polskie doświadczenia w pojednaniu z sąsiadami – wzór dla Azji Wschodniej?
13.03.2014, 00:00
13.03.2014, 00:00
Podczas seminarium „Polish Experience in Reconciliation: A Model for Rapprochement in East Asia?” eksperci z Korei Południowej, Niemiec i Polski zastanawiali się, czy europejskie doświadczenia w zakresie pojednania można wykorzystać do polepszenia relacji koreańsko-japońskich. Koreańscy specjaliści mówili o najtrudniejszych kwestiach dzielących społeczeństwa obu krajów.
fot. Reuters
Podczas seminarium „Polish Experience in Reconciliation: A Model for Rapprochement in East Asia?” eksperci z Korei Południowej, Niemiec i Polski zastanawiali się, czy europejskie doświadczenia w zakresie pojednania można wykorzystać do polepszenia relacji koreańsko-japońskich. Koreańscy specjaliści mówili o najtrudniejszych kwestiach dzielących społeczeństwa obu krajów. Przypomnieli, że według badań opinii publicznej Koreańczycy nadal odczuwają głęboką nieufność do Japonii.

Z kolei eksperci z Polski i Niemiec scharakteryzowali procesy pojednania w Europie. Podkreślili, że nie ma jednego uniwersalnego modelu, który można zastosować w każdym konflikcie, oraz że w pojednanie muszą być zaangażowane obydwie strony, a symboliczne gesty odgrywają w nim niemałą rolę. Ponadto proces ten powinien być wolny od kalkulacji politycznych. W Europie duże znaczenie przypisuje się tu także religiom, głównie chrześcijańskim, które w swoich doktrynach zwracają uwagę na poczucie winy, przebaczenie i empatię.
Eksperci zaznaczali, że procesy pojednawcze powinny zostać zainicjowane przez pokolenie, które doświadczyło konfliktu i chce uchronić następne generacje przed okropnościami wojny. Jak wynika z doświadczeń europejskich, procesowi temu sprzyja również rozwiązanie sporów granicznych i terytorialnych. Co więcej, może się on powieść tylko wtedy, gdy jest niezbędny obu stronom i leży w ich interesie. Przykładem jest pojednanie niemiecko-francuskie, na którego fundamentach powstała Unia Europejska.
Zdaniem ekspertów wstępnym warunkiem pojednania jest wola polityczna, chęć przebaczenia (ale nie zapomnienia) krzywd oraz uświadomienie sobie potrzeby zaakceptowania trudnej historii i różnych jej interpretacji. Ważna jest także zmiana społecznego nastawienia do tej kwestii, ponieważ często taki proces zaczyna się od oddolnego pojednania, które sprzyja dialogowi międzypaństwowemu.
W dyskusji zwracano także uwagę na wspólne doświadczenia historyczne Polski i Korei, takie jak sąsiedztwo potężnych mocarstw, wojna czy późniejsze autorytarne rządy w obu państwach. Polska cieszy się na świecie uznaniem jako kraj, który pomimo bardzo trudnej historii zdołał pojednać się z Niemcami. Proces ten, zainicjowany w latach 60., trwa do dziś, a towarzyszą mu dziesiątki wspólnych inicjatyw.
Choć doświadczeń Europy nie da się w pełni przenieść na azjatycki grunt, warto przedstawiać je jako inspirację dla Korei, Japonii czy Chin. Na spotkaniu pojawiły się także konkretne propozycje wykorzystania europejskich, a głównie polskich doświadczeń. Wśród nich znalazł się pomysł powołania nieformalnej grupy ekspertów z Polski, Niemiec i Korei, a w przyszłości także z Japonii. Grupa ta miałaby się skoncentrować na zbadaniu efektów polsko-niemieckiego pojednania, zdefiniowaniu najtrudniejszych zagadnień w relacjach japońsko-koreańskich oraz przygotowaniu nieoficjalnych i niepublicznych rekomendacji, które powinny dotyczyć sześciu obszarów: bezpieczeństwa, polityki, gospodarki, finansów, kultury i relacji międzyludzkich. 

Seminarium odbyło się 13 marca 2014 r. Zorganizował je Polski Instytut Spraw Międzynarodowych we współpracy z Korea Foundation, Northeast Asian History Foundation, Ministerstwem Spraw Zagranicznych RP oraz Ambasadą Republiki Korei w Warszawie.



Program