22 marca 2012 w Polskim Instytucie Spraw Międzynarodowych odbyło się zamknięte seminarium eksperckie: Przemiany demokratyczne w Mjanmie/Birmie: Jaka rola Polski? Wystąpienia wprowadzające do dyskusji przedstawili: Tomasz Łukaszuk, Dyrektor Departamentu Azji i Pacyfiku (MSZ), Krzysztof Stanowski, Prezes Polskiej Fundacji Międzynarodowej Współpracy na Rzecz Rozwoju „Wiedzieć Jak”, Grzegorz Gruca, Członek Zarządu Grupy Zagranica oraz Michał Lubina, ekspert Centrum Studiów Polska-Azja (CSPA). Do debaty zaproszono także ekspertów od regionu oraz przedstawicieli organizacji pozarządowych zainteresowanych wsparciem przemian polityczno-gospodarczych w Mjanmie.

W trakcie spotkania podsumowano dotychczasowe zaangażowanie Polski w Mjanmie oraz zarysowano plany najbliższych działań wobec tego kraju. Poinformowano, że na maj jest zaplanowana wizyta Ministra Spraw Zagranicznych Radosława Sikorskiego w Mjanmie. W najbliższym czasie Fundacja „Wiedzieć jak” uruchomi środki finansowe na działania na rzecz demokracji w tym kraju. Dużo miejsca w dyskusji poświęcono omówieniu przyczyn i perspektyw birmańskiej transformacji, tarciom między frakcjami w ramach struktur władzy, potencjalnej roli jaką może odegrać w przyszłości przywódczyni opozycji Aung San Suu Kyi, malejącemu znaczeniu emigracji birmańskiej a także skomplikowanym problemom związanym z zakończeniem konfliktów z mniejszościami etnicznymi. Uczestnicy spotkania zgodzili się, że przemiany w Mjanmie idą w dobrym kierunku. Za ważną cezurę w procesie zmian uznano 1 kwietnia br., kiedy odbędą się tam wybory uzupełniające do parlamentu. Zaznaczono, że spodziewane w efekcie większe otwarcie Mjanmy na świat stwarza dobrą okazję także dla Polski aby silniej zaangażować się w tym kraju, także z racji swoich doświadczeń demokratyzacyjnych.

Eksperci i przedstawiciele organizacji pozarządowych wskazywali na istniejący deficyt wiedzy na temat Mjanmy w Polsce i szereg innych barier utrudniających rozszerzenie współpracy dwustronnej (np. brak bezpośrednich kontaktów na miejscu, niewielu specjalistów znających kraj, małe zainteresowanie polskich mediów). Podkreślono, że podstawowe znaczenie dla uruchomienia programów pomocowych ma poznanie oczekiwań Birmańczyków i dostosowanie naszej oferty do ich potrzeb. Zwrócono uwagę, że oprócz dzielenia się polskimi doświadczeniami transformacji i wspierania procesów demokratyzacyjnych warto rozważyć udzielanie pomocy także w tradycyjnych sektorach, takich jak edukacja, rolnictwo czy gospodarka wodno-sanitarna. Zauważono, że partnerem do współpracy w Mjanmie nie powinna być tylko opozycja, lecz także buddyjska sangha czy wspólnoty lokalne. Warto także rozważyć wspieranie rządu i armii w reformowaniu i budowaniu silnych i praworządnych struktur państwowych. Podczas dyskusji zwrócono także uwagę na fakt, że dla zainteresowanych piłką nożną Birmańczyków, naturalną okazją do zwiększenia zainteresowania Polską będą organizowane w czerwcu mistrzostwa Euro 2012. Historyczne przemiany skłaniają do poświęcania większej uwagi Mjanmie i regularnego śledzenia wydarzeń w tym kraju.

Oprac. Patryk Kugiel
Fot. Jadwiga Winiarska