6 Marca w siedzibie Polskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych odbyło się spotkanie z profesorem Robbie Sabelem pod tytułem Human Rights in the Context of National Security Challenges: The Israeli Experience.

Profesor Sabel, wykładowca prawa międzynarodowego na Uniwersytecie Hebrajskim w Jerozolimie oraz były dyplomata i doradca izraelskiego ministerstwa spraw zagranicznych, omówił najbardziej drażliwe z punktu widzenia praw człowieka i prawa międzynarodowego kwestie związane ze zwalczaniem terroryzmu i izraelskim osadnictwem na Zachodnim Brzegu Jordanu.

Profesor Sabel przyznał, że Izrael nie radzi sobie najlepiej z kwestiami przestrzegania praw człowieka w kontekście zwalczania terroryzmu. Fakt, że problem ten jest podnoszony świadczy o sile tamtejszej demokracji.  Profesor podkreślił przy tym wysoką jakość izraelskiego sądownictwa, jego szerokie kompetencje w zakresie nadzoru nad przestrzeganiem praw człowieka i niezależność, która objawia się w częstych postanowieniach uchylających kontrowersyjne decyzje władzy wykonawczej w kwestiach związanych z tymi prawami.  Nie bez znaczenia, w jego opinii, jest w tym zakresie postawa izraelskiego społeczeństwa obywatelskiego i organizacji pozarządowych, które mogą wnosić sprawy w imieniu poszkodowanych grup bezpośrednio do sądów.

Profesor Sabel omówił szczegółowo kilka najbardziej problematycznych, z punktu widzenia prawa wewnętrznego i międzynarodowego zagadnień, m.in. „scenariusz tykającej bomby” (ticking bomb scenario), pozasądowe eliminowanie osób podejrzanych o terroryzm (targeting killing) i areszty administracyjne. Odniósł się także do kontrowersyjnego z punktu widzenia prawa międzynarodowego kwestii muru oddzielającego terytoria izraelskie i arabskie, przywołując wielokrotnie powtarzane – także przed Międzynarodowym Trybunałem Sprawiedliwości -- oficjalne stanowisko Izraela o tym, iż wszelkiego tego rodzaju bariery nie wpływają na kształt ewentualnej przyszłej granicy państwa izraelskiego i palestyńskiego.

Oprac. Tomasz Smura