Seminarium SWP-PISM: Energy Security in Central and Eastern Europe: Polish and German Perspectives
10.10.2012, 00:00
10.10.2012, 00:00
10 października br. Polski Instytut Spraw Międzynarodowych (PISM), we współpracy z Niemieckim Instytutem Polityki Międzynarodowej i Bezpieczeństwa (SWP) oraz Fundacją Konrada Adenauera (KAS), zorganizował seminarium pt. Energy Security in Central and Eastern Europe: Polish and German Perspectives.

W czasie pierwszej sesji uczestnicy seminarium starali się określić przyszłą kondycję europejskiego sektora rafineryjnego, interpretowali politykę energetyczną władz Rosji oraz wyjaśniali plany inwestycyjne rosyjskich firm naftowych. Eksperci doszli do wniosku, że ekspansja rosyjskich firm naftowych na europejskim rynku rafineryjnym oraz uruchomienie nowych ropociągów (BTS 2) zmniejszających zależność Rosji od państw tranzytowych w przesyle ropy mogą negatywnie wpłynąć na funkcjonowanie wolnego rynku energii w państwach UE. Choć aktywność podmiotów rosyjskich w sektorze naftowym stanowi większe wyzwanie dla bezpieczeństwa energetycznego Polski, ekspansja rosyjskich firm naftowych może stanowić zagrożenie w dalszej perspektywie również dla Niemiec.

W sesji poświęconej funkcjonowaniu rynku gazu w Europie zwrócono uwagę na proces implementacji trzeciego pakietu energetycznego w państwach UE i politykę Rosji w tym zakresie, jak również perspektywy dywersyfikacji zewnętrznych źródeł pozyskiwania gazu. Analizowano przy tym wpływ rozwoju infrastruktury przesyłowej i magazynowej w Polsce i Niemczech (Nord Stream, terminal LNG w Świnoujściu, połączenia międzysystemowe) na stan bezpieczeństwa energetycznego obu państw oraz szanse i zagrożenia związane z eksploatacją gazu łupkowego.

W sesji dotyczącej integracji rynku energii elektrycznej uczestnicy dyskutowali o jej barierach. Uznali zgodnie, że największą przeszkodą jest brak odpowiedniej infrastruktury transgranicznej. Omawiali również wpływ polityki krajowej na funkcjonowanie unijnego rynku energii, m.in. wspierania narodowych czempionów przez rządy krajów członkowskich. Przede wszystkim jednak  skoncentrowano  się na wpływie decyzji w zakresie energy mix na funkcjonowanie rynków sąsiednich. Uczestnicy debaty podkreślili, że zjawisko tzw. przepływów kołowych jest problemem, który powinien być rozwiązany na poziomie ponadnarodowym, aczkolwiek na razie nie zajmuje ważnego miejsca w debacie publicznej.

Ostatnia część seminarium poświęcona była długookresowej polityce klimatycznej i energetycznej UE. Eksperci odnieśli się do możliwości osiągnięcia celów wyznaczonych na 2020 r., zasadności tworzenia strategii długoterminowej do 2050 r.. Tematem dyskusji było także to, na ile państwa członkowskie są zdeterminowane, by realizować politykę gospodarczą przyjazną klimatowi. Zauważono, że metoda ustalania bardzo ambitnych celów przez Komisję Europejską nie w pełni się sprawdza, ponieważ niezwykle trudno  o konsensus w sprawie instrumentów służących ich osiągnięciu, jak np. w kwestii efektywności energetycznej. Dodatkowo brak określonych decyzji politycznych w sprawie ochrony klimatu przy niskich cenach uprawnień do emisji utrudnia działania inwestycyjne sektora biznesu. Przy obecnym braku woli politycznej do podjęcia decyzji w sprawie celów polityki klimatycznej do 2050 r. podano w wątpliwość sens wyznaczania tak odległych w czasie celów. Niemniej zaznaczono, że dyskusja na forum UE w sprawie kierunków polityki klimatycznej i energetycznej po 2020 r. jest potrzebna, zwłaszcza w kontekście globalnych negocjacji klimatycznych na forum UNFCCC.

 

Oprac. A. Gawlikowska-Fyk, J. Ćwiek-Karpowicz