22 stycznia 2019 r. w siedzibie PISM z wykładem publicznym wystąpił Andrew A. Michta, dziekan Europejskiego Centrum Studiów nad Bezpieczeństwem im. George’a C. Marshalla. Spotkanie było poświęcone wpływowi rywalizacji Stanów Zjednoczonych i Chin na Europę. Wydarzenie otworzył dyrektor PISM dr Sławomir Dębski.

Gość PISM rozpoczął swoje wystąpienie od zwrócenia uwagi na czynniki, które doprowadziły do wzrostu potęgi Chin i, w efekcie, rywalizacji ze Stanami Zjednoczonymi. Jako główne powody wskazał globalizację, która zwiększyła udział Chin w gospodarce światowej, oraz głębokie reformy społeczno-gospodarcze przeprowadzane w Chinach jeszcze podczas zimnej wojny. Następnie poruszył wątek chińskich interesów w Europie, już na samym wstępie wskazując, że Europa jest coraz bardziej związana z chińską gospodarką, podobnie jak niegdyś Afryka i Ameryka Południowa. Michta zwrócił uwagę, że Chiny szukają w Europie źródeł pozyskania technologii, której w sposób legalny nie mogą zdobyć w Stanach Zjednoczonych. Podkreślił również znaczenie współpracy rosyjsko-chińskiej, która umożliwia Rosji odbudowę pozycji silnego regionalnego mocarstwa.

Michta podkreślił, że Europa powinna inwestować we własne zdolności obronne, ponieważ w przypadku kryzysu w Azji Stany Zjednoczone będą zmuszone zaangażować tam znaczne środki, część z nich wycofując z kontynentu europejskiego. Jednocześnie zwrócił uwagę, że poczucie zagrożenia ze strony Chin rośnie wewnątrz państw NATO szczególnie w państwach zachodnich, podczas gdy w państwa wschodniej flanki odczuwają bezpośrednie zagrożenie ze strony Rosji. Michta zauważył przy tym, że sytuacja gospodarcza i finansowa w Unii Europejskiej nigdy nie była lepsza, a państwa europejskie dysponują środkami odpowiednimi do tego, by radzić sobie z zagrożeniami dla ich bezpieczeństwa bez znaczącego wsparcia ze strony USA. Z tego powodu amerykańska administracja nie znajduje uzasadnienia dla rozbieżnych interesów państw europejskich i zaogniania konfliktów wewnątrz UE oraz niewypełniania zobowiązań podjętych przez te państwa wewnątrz NATO.

W trakcie dyskusji z udziałem publiczności padły pytania o sposoby wzmocnienia relacji transatlantyckich i rolę Europy Środkowo-Wschodniej w tym planie, o zachodnią percepcję Turcji i znaczenie tego państwa dla krajów europejskich i NATO oraz o przewidywania kolejnych możliwych działań ze strony Rosji. Poruszono także kwestię ewentualnej współpracy Stanów Zjednoczonych i Rosji, która miałaby ograniczać rosnącą potęgę Chin.

Oprac. Mateusz Piotrowski