Przyszłość Partnerstwa Wschodniego po szczycie w Rydze
26.05.2015, 00:00
26.05.2015, 00:00
Łotewski szczyt, w przeciwieństwie do poprzedniego w Wilnie, był zdecydowanie bardziej wyważony, tak w wymiarze oczekiwań, jak i jego efektów. Spotkanie - w obliczu presji Rosji - przypieczętowało zauważalny od blisko dwóch lat trend zamrażania oferty PW.
Łotewski szczyt, w przeciwieństwie do poprzedniego w Wilnie, był zdecydowanie bardziej wyważony, tak w wymiarze oczekiwań, jak i jego efektów. Spotkanie - w obliczu presji Rosji - przypieczętowało zauważalny od blisko dwóch lat trend zamrażania oferty PW. 

To wnioski zorganizowanej przez PISM i Ambasadę Łotwy w Polsce konferencji z udziałem ekspertów, poświęconej przyszłości unijnej polityki wschodniej. Celem wydarzenia było podsumowanie łotewskiego szczytu.

Zdaniem uczestników mimo iż wspólna deklaracja dość oszczędnie i enigmatycznie definiuje perspektywę polityki PW w regionie, to można zakładać, że przyszłe działania Unii w tym obszarze będą coraz bardziej różnicowane. Wynika to z zaangażowania po stronie samych państw PW. W praktyce oznaczać to będzie najprawdopodobniej zacieśnienie współpracy dwustronnej w relacjach między UE, a poszczególnymi państwami PW, szczególnie w zakresie wdrożenia umów stowarzyszeniowych. Jednocześnie szczyt w Rydze ostatecznie oddalił wizję członkostwa w UE, co z kolei dotychczas nierzadko wpisane było w stosowaną retorykę w debacie publicznej nad przyszłością PW, przede wszystkim w przypadku państw najbardziej zaawansowanych w procesie transformacji.

Mimo oczekiwań tych państw, ze względu na uwarunkowania geopolityczne, szczególnie konflikt ukraińsko-rosyjski, wniosek postulujący stworzenie podstaw do współpracy w dziedzinie bezpieczeństwa dla wschodnich partnerów nie otrzymał jednogłośnego, pozytywnego poparcia. Choć wedle zapowiedzi łotewskich władz szczyt w Rydze nie był wymierzony w Rosję, to obecna sytuacja na Ukrainie wyraźnie determinowała wypracowanie konsensusu. Bruksela powinna stworzyć konkretne narzędzia współpracy, wspierające rozwój społeczeństwa obywatelskiego w państwach PW, w tym kontynuować inicjatywę wspierania mediów w regionie, by przeciwdziałać rosyjskiej propagandzie.

UE musi mieć na uwadze, iż ograniczając możliwości nagradzania postępów w realizacji reform przez państwa PW, traci na atrakcyjności w oczach ich społeczeństw, czego najlepszym przykładem jest spadek pro-europejskich nastrojów w samej Mołdawii. Oznacza to potrzebę wypracowania mechanizmów, które pozwolą na to by nie zaprzepaścić dotychczasowego dorobku w ramach PW.

Konferencja Future of the Eastern Partnership After the Riga Summit została zorganizowana przez Polski Instytut Spraw Międzynarodowych i Ambasadę Łotwy w Polsce 26 maja 2015 r.

Fot. Jadwiga Winiarska