„In the area or in trouble” – jakie ma być NATO, by skutecznie broniło pokoju? 

Relacja z pierwszego dnia obrad Warsaw Summit Experts’ Forum 

- Musimy razem zrobić wszystko, aby potwierdzić wiarygodność sojuszu jako strażnika pokoju opartego na wolności i prawie. To te wartości wyznaczają logikę naszych działań – mówił prezydent Polski Andrzej Duda podczas Warsaw Summit Experts’ Forum - „NATO in defence of peace: 2016 and beyond” (WSEF) – konferencję towarzyszącą Szczytowi NATO w Warszawie. 

- Warszawski szczyt ma miejsce w decydującym momencie w historii naszego Sojuszu – mówił sekretarz generalny NATO, podkreślając, że NATO skutecznie odpowiada na „nieprzewidywalne zagrożenia i złożone wyzwania” z różnych kierunków. – Zrobiliśmy to, co obiecaliśmy – powiedział, oceniając działania sojuszników od szczytu w walijskim Newport dwa lata temu. To wtedy, po rosyjskiej aneksji Krymu i zainicjowaniu konfliktu w ukraińskim Donbasie, Sojusz przesądził o potrzebie wzmocnienia swojej wschodniej flanki.

Wystąpienia polskiego prezydenta Andrzeja Dudy i Jensa Stoltenberga otworzyły Warsaw Summit Experts’ Forum - dwudniowe spotkanie polityków i ekspertów poświęcone wyzwaniom stojącym przed Sojuszem Północnoatlantyckim.

O skutecznej odpowiedzi na działania Rosji mówiła była sekretarz stanu USA Madeleine Albright. - Po tym szczycie będziemy mogli przekazać Rosji silny komunikat, że jesteśmy gotowi odpierać rosyjską agresję na tym kontynencie – mówiła, odnosząc się do decyzji o wzmocnieniu wschodniej flanki sojuszu. 

- Zachód Rosji nie oszukał. Nikt nie obiecywał Rosji imperialnej dominacji na terytorium swoich sąsiadów – mówił kolejny gość Forum Ekspertów minister spraw zagranicznych Witold Waszczykowski. Mówiąc o Rosji jako o „eksporterze niestabilności” podkreślał, że „obecność wojsk nie jest prowokacją, lecz to ich brak zachęca do agresji”. 

Sprawa wzmocnienia wschodniej flanki zdecydowanie była tematem wiodącym pierwszego dnia obrad konferencji WSEF. Dyskutowano także o tym, jaki powinien być Sojusz, by mógł skutecznie pełnić swoją funkcję obrony pokoju w czasach, gdy odmienne percepcje w 28 krajach i społeczeństwach wpływają na wspólną ocenę wyzwań i zagrożeń. 

Według dyrektora PISM Sławomira Dębskiego, by być efektywnym, Pakt Północnoatlantycki musi być gotowy do koncepcyjnej zmiany. – Dwie dekady temu Sojusz organizował swoje myślenie wokół tezy amerykańskiego senatora Richarda Lugara „out of area or out of business”. Dzisiaj, w związku z rewizjonistyczną polityką Rosji, musi zmienić swoje podejście na: „in the area or in trouble” – mówi Dębski. 

Polski Instytut Spraw Międzynarodowych we współpracy ze słowackim GLOBSEC jest organizatorem Warsaw Summit Experts’ Forum. Partnerami tego przedsięwzięcia są Atlantic Council, Centre for Strategic and International Studies i German Marshall Fund of the United States.

Wieczorem odbyło się pięć sesji nocnych Night Owl Sessions, w czasie których eksperci w zamkniętym gronie będą debatować m.in. nad walką z terroryzmem, nasilającą się wojną informacyjną, zagrożeniami cybernetycznymi i współpracy wojskowej państw Grupy Wyszehradzkiej w ramach Sojuszu.

Czy jest możliwy pokój na Bliskim Wschodzie i w Afryce Północnej? Jak państwa NATO powinny odpowiedzieć na kryzys uchodźczy? Czy potrzeba nam pragmatycznej współpracy z Rosją? Jaka przyszłość czeka Afganistan? To część pytań, na które uczestnicy WSEF będą próbowali odpowiedzieć w drugim dniu obrad, w sobotę 9 lipca. 

Na 12.35 w sobotę zaplanowano wystąpienie ministra obrony narodowej Polski Antoniego Macierewicza. 

Film otwierający Warsaw Summit Experts' Forum