Unia Europejska nie zdążyła jeszcze uporać się ze skutkami kryzysu ekonomicznego, a już pogrążyła się w poważnym kryzysie geopolitycznym i musi przemyśleć swoje podejście do polityki zagranicznej. Takiego zdania jest gość PISM, Bruno Maçães, sekretarz stanu ds. europejskich w Ministerstwie Spraw Zagranicznych Portugalii.

Wyjaśniał, dlaczego Unia potrzebuje wspólnego podejścia do polityki zagranicznej i jakie instrumenty ma do swojej dyspozycji, aby to osiągnąć. Zastanawiał się też, czy Unia powinna sięgnąć po mechanizmy "twardej siły" (hard power) w celu wzmocnienia swojej pozycji na arenie globalnej.   Podczas swojego wystąpienia, minister Maçães zwrócił uwagę na liczne wyzwania związane z wydarzeniami na Ukrainie, zamachami terrorystycznymi a także niestabilną sytuacją w swoim południowym sąsiedztwie. Pomimo że do tej pory Brukseli udało się zachować jedność wobec Rosji i kryzysu ukraińskiego, ostatnie dni pokazują, iż jej utrzymanie w dłuższej perspektywie może być trudne. Unii brakuje wspólnego stanowiska na wielu innych frontach, co naraża ją na ryzyko osłabienia własnej pozycji na arenie międzynarodowej. Jak mówił Maçães, duzi światowi gracze będą rozmawiać z poszczególnymi jej członkami, a nie Unią jako całością. W kontekście nowych wyzwań i zagrożeń, między innymi tych związanych z naruszaniem integralności terytorialnej na kontynencie, unijną politykę zagraniczną czeka niepewna przyszłość. Będzie to zapewne także sprawdzian dla nowego kierownictwa UE. Minister Maçães podkreślił jednak, że mimo tych niepokojących wyzwań, UE pozostaje atrakcyjnym „projektem pokojowym” którego wartości są przejmowane przez wiele krajów na całym świecie.

Okrągły stół z udziałem dyplomatów i ekspertów zorganizował Polski Instytut Spraw Międzynarodowych PISM oraz Ambasada Portugalii w Warszawie, 28 stycznia 2015 r. Słowo wstępne wygłosiła Anna Zielińska-Rakowicz, zastępca dyrektora PISM. Dyskusję moderował Sebastian Płóciennik,  kierownik programu Unia Europejska w PISM.