Konferencję rozpoczęły wystąpienia dyrektora PISM dr. Sławomira Dębskiego i wicedyrektor ISP PAN dr Agnieszki Cianciary. W obu przemówieniach podkreślono wagę relacji z Turcją dla Unii Europejskiej, a także trudności, jakie sprawia Europie zrozumienie tamtejszych przemian. Zarówno dr Dębski, jak i dr Cianciara docenili fakt, że w spotkaniu poświęconym przyszłości relacji europejsko-tureckich uczestniczą tureccy naukowcy.

W pierwszym panelu – zatytułowanym (De)democratization. Turkish Domestic Politics ¬– zasiedli Kerem Öktem z Uniwersytetu w Grazu, Jakub Wódka z ISP PAN i Mateusz Chudziak z OSW (moderacja: Karol Wasilewski, PISM). Kerem Öktem skupił się w swoim wystąpieniu na procesie konsolidacji władzy w rękach tureckiego prezydenta Tayyipa Erdoğana i wskazał na potencjalne ograniczenia tego procesu. Mateusz Chudziak omówił elementy stanowiące filary „Nowej Turcji” Erdoğana, wskazując, że jego zdaniem obóz rządzący dokonuje reinterpretacji kemalizmu, często za pomocą instrumentów, które były wykorzystywane przez pierwsze władze Republiki Turcji. Jakub Wódka zaś skoncentrował swoje wystąpienie na trzech zagadnieniach: demokratyzacja vs. (de)demokratyzacja, wzmocnienie peryferii vs. centrum, Partia Sprawiedliwości i Rozwoju vs. Republikańska Partia Ludowa. 

W drugim panelu – zatytułowanym The (r)evolution of Turkey’s International Identity – zasiedli Sinan Ülgen z Carnegie Europe, Bogdan Góralczyk z Centrum Studiów Europejskich UW i Karol Bieniek z Instytutu Studiów Politycznych Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie (moderacja: Patrycja Sasnal, PISM). Prof. Góralczyk zwrócił uwagę na dwa najważniejsze momenty ideowe w najnowszej historii Turcji: nieudany zamach stanu w lipcu 2016 r. i referendum w sprawie wprowadzenia systemu prezydenckiego. Sinan Ülgen wskazał na istniejący podział na dwie Turcje: reprezentowaną przez AKP i tę odcinającą się od partii. Zwrócił uwagę na ścierające się elementy w ramach tureckiej tożsamości: państwo narodowe vs. tradycja imperialna, religia vs. laicyzacja. Wskazał, że próby ujednolicenia tożsamości będą, podobnie jak w przeszłości, prowadzić do konfliktów społecznych. Karol Bieniek zaś skupił się na tożsamości partii AKP. Podkreślił jej długie pozycjonowanie się jako politycznego centrum, co zagwarantowało jej duże poparcie społeczne, a w efekcie przejęcie i utrzymanie władzy. Za ważny element międzynarodowej tożsamości Turcji uznał jej antyzachodniość i dużą rolę politycznych liderów w kreowaniu polityki zagranicznej. 

W trzecim panelu – zatytułowanym The (un)future of EU-Turkey Relations – zasiedli Sinan Ülgen z Carnegie Europe, Adam Szymański z UW i Karol Wasilewski z PISM (moderacja: Jakub Wódka, PAN). Paneliści zgodzili się co do tego, że zawieszenie negocjacji akcesyjnych między Unią Europejską a Turcją byłoby niekorzystne dla obu stron. Nieco różnili się jednak w charakterystyce przyszłych relacji europejsko-tureckich. Sinan Ülgen twierdził, że UE powinna postawić na pragmatyczne relacje z Turcją i zrezygnować z przemycania do nich instrumentów politycznych charakterystycznych dla procesu negocjacji akcesyjnych. Prof. Adam Szymański mówił o trzech poziomach relacji Turcji z Unią Europejską oraz o wewnątrzeuropejskich problemach w zakresie polityki rozszerzenia i stwierdził, że jego zdaniem UE nie ma „planu B” odnośnie do relacji z Turcją. Karol Wasilewski skupił się w swoim wystąpieniu na wspólnych interesach UE i Turcji (np. bezpieczeństwo, projekty dywersyfikacyjne, agresywna polityka Rosji), wskazując, że stanowią one silną podstawę relacji turecko-unijnych. W tym kontekście zauważył, że zakończenie negocjacji akcesyjnych z Turcją byłoby dla UE niekorzystne (ponieważ pozbawiłoby UE potencjalnych instrumentów wpływu na Turcję, które w związku z niestabilnością tego kraju mogą jeszcze okazać się przydatne), jednak w związku z przeobrażeniami w Turcji UE powinna być gotowa na taką ewentualność. 

Oprac.: Karol Wasilewski, Michał Wojnarowicz