IV Polsko-Izraelska Konferencja Polityki Zagranicznej
Zakończenie spotkania: 19.02.2020, 15:00
Obrady składały się z czterech sesji plenarnych 18 lutego oraz dyskusji eksperckich 19 lutego, poświęconych polityce USA i Rosji na Bliskim Wschodzie oraz działalności Iranu w regionie.
W słowie wstępnym dyrektorzy obu instytucji zgodzili się, że stosunki polsko-izraelskie są obecnie najtrudniejsze od lat. Przeświadczenie, że bagaż wspólnej historii został już przepracowany i możemy skupić się wyłącznie na przyszłości, okazało się błędne. Podkreślili rolę Konferencji jako inicjatywy umożliwiającej „odbudowę zburzonych mostów”. Ambasador RP w Izraelu Marek Magierowski wskazał, że historia „pozostaje niezmienna”, a groźne może być jej polityczne wykorzystywanie.
Uczestnicy pierwszego panelu omawiali zagadnienia związane z polsko-izraelską wspólnotą pamięci i jej przełożeniem na współczesne relacje. Szczególną uwagę zwrócono na instrumentalne używanie II wojny światowej i zagłady Żydów na potrzeby wewnętrzne. Podkreślono ewolucję, jakiej podlegają badania nad Holokaustem i stosowane w nich definicje. Polscy uczestnicy duży nacisk kładli na poprawność metodologiczną i precyzję, niezbędne dla prowadzenia uczciwego naukowego dialogu. Dbałość o rzetelne przedstawienie historii II wojny światowej jest tym istotniejsza, że zmieniają się potencjalni odbiorcy tej wiedzy, których wizja przeszłości jest kształtowana np. przez popkulturę.
W trakcie drugiego panelu eksperci porównywali polskie i izraelskie doświadczenia związane ze zmianami klimatycznymi. Przybliżono specyfikę problemów w Polsce i Izraelu. Paneliści zaznaczyli, że wyzwania stojące przed obydwoma państwami w związku z kryzysem klimatycznym wymagają trudnych (i niepopularnych społecznie) reform. Wspólną szansę stanowi rozwój technologii np. w branży „czystej” energii.
Trzecia sesja poświęcona była prognozom rozwoju sytuacji politycznej na Bliskim Wschodzie. Eksperci omawiali możliwe scenariusze regionalnych konfliktów (np. wojny domowej w Syrii, sytuacji w Iraku, przyszłości tzw. Państwa Islamskiego) oraz działania najważniejszych globalnych aktorów (np. przedstawienie przez prezydenta Donalda Trumpa nowego planu pokojowego). Dużo miejsca poświęcono przemianom w społeczeństwach bliskowschodnich i ich konsekwencjom dla rozwoju i polityki państw regionu. Ważnym punktem rozmowy był Iran – jego rola na Bliskim Wschodzie i problemy wewnętrzne.
W czwartym panelu pt. „The EU in the New Decade: Quo Vadis?” poruszano kwestie relacji izraelsko-europejskich, a także kondycji samej UE. Przedstawiciele PISM-u przybliżyli uczestnikom konferencji przebieg dyskusji o przyszłości UE oraz główne kierunki reform organizacji dyskutowanych w ostatnich latach w Brukseli oraz w państwach członkowskich. Wskazali, że Unii udało się opanować szereg kryzysów, co uznać należy za duży sukces, wciąż jednak stoi przed nią wiele wyzwań wynikających m.in. z rozwoju sytuacji globalnej.
Program konferencji:
9:45 – 10:00 Powitanie:
- Dr Laurence Weinbaum, dyrektor, Israel Council on Foreign Relations (ICFR)
- Dr Sławomir Dębski, dyrektor, Polski Instytut Spraw Międzynarodowych (PISM)
- Marek Magierowski, ambasador RP w Izraelu
10:00 – 10:20 Wystąpienie otwierające:
Dan Meridor, przewodniczący ICFR
10:20 – 12:00 Sesja 1: Wyzwania historii i pamięci w relacjach polsko-izraelskich
Moderator: Dr Laurence Weinbaum, dyrektor, Israel Council on Foreign Relations
- Jakub Kumoch, ambasador RP w Szwajcarii
- Jehuda Bauer, Uniwersytet Hebrajski, Jad Waszem
- Andrzej Nowak, Uniwersytet Jagielloński
- Havi Dreifuss, Uniwersytet w Tel Awiwie, Jad Waszem
12:00 – 12:15 Przerwa kawowa
12:15 – 13:15 Rozmowa: Zmiana klimatu – doświadczenia Polski i Izraela
Moderator: Dr Patrycja Sasnal, kierowniczka Biura Badań i Analiz, PISM
- Profesor Alon Tal, członek rady ICFR, Wydział Polityki Publicznej, Uniwersytet w Tel Awiwie
- Dr Aleksandra Gawlikowska-Fyk, kierownik projektu Elektroenergetyka, Forum Energii
13:15 – 14:15 Lunch
14:15 – 15:45 Sesja 2: Prognoza: możliwe scenariusze dla Bliskiego Wschodu
Moderator: Nir Boms, członek rady ICFR, analityk w Moshe Dayan Center przy Uniwersytecie w Tel Awiwie i w International Center for Counter Terrorism w Herclii
- Sara Nowacka, analityk programu Bliski Wschód i Afryka, PISM
- Dr Jonathan Spyer, członek rady ICFR, dyrektor Middle East Center for Reporting and Analysis, analityk Jerusalem Center for Strategy and Security
- Michał Wojnarowicz, analityk programu Bliski Wschód i Afryka, PISM
- Terry Newman, program Bezpieczeństwo, Uniwersytet w Tel Awiwie
15:45 – 16:00 Przerwa kawowa
16:00 – 17:30 Sesja 3: Unia Europejska w nowej dekadzie: Quo Vadis?
Moderator: Colette Avital, członek rady ICFR, ambasador w stanie spoczynku, była posłanka Knesetu
- Dr Maya Sion-Tzidkiyahu, wykładowca europeistyki na Uniwersytecie Hebrajskim, współprzewodnicząca Israeli Association for the Study of European Integration
- Łukasz Kulesa, zastępca kierownika Biura Badań i Analiz, PISM
- Dr Amichai Magen, członek rady ICFR, szef studiów Diplomacy and Conflict Studies, IDC Herzliya / Governance & Political Violence Program International Institute for Counter-Terrorism
- Dr Jolanta Szymańska, kierownik Programu Unia Europejska, PISM
17:30 Podsumowanie konferencji