Indie pod rządami premiera Narendry Modiego będą ogrywać coraz większą rolę w międzynarodowej polityce i gospodarce, nawet jeśli hinduski nacjonalizm może stanowić wyzwanie dla stabilności wewnętrznej – to główne wnioski z seminarium zorganizowanego w PISM 23 maja 2019 r. W miarę jak trwające jeszcze liczenie głosów w Indiach wskazywało na zdecydowane zwycięstwo rządzącej Indyjskiej Partii Ludowej (BJP) uczestnicy seminarium komentowali na gorąco, co wyniki mogą oznaczać dla regionu, dla sytuacji międzynarodowej, dla Unii Europejskiej i Polski.

Odnowienie silnego mandatu BJP dowodzi szerokiej akceptacji dla jej polityki wewnętrznej i zagranicznej. Oznacza to stabilność polityczną na kolejne pięć lat i kontynuację reform gospodarczych oraz aktywnej polityki zagranicznej. Historyczne zwyżki na giełdzie w Mumbaju wskazują na duży optymizm biznesu w związku z wynikiem głosowania. Indie mają szanse na utrzymanie szybkiego tempa wzrostu i osiągnięcie statusu  trzeciej największej gospodarki świata do 2030 r. Dużym wyzwaniem będzie zachowanie spójności wielokulturowego społeczeństwa w obliczu narastającego nacjonalizmu hinduskiego.

Wybory w Indiach były bacznie śledzone w Chinach. Zdaniem profesora Bogdana Góralczyka, Chińczycy mają pozytywny stosunek do Modiego, którego postrzegają jako pragmatycznego i charyzmatycznego przywódcę. Powinni zatem przyjąć wyniki wyborów z zadowoleniem. Relacje z Indiami zyskują na znaczeniu szczególnie w kontekście rosnącej rywalizacji chińsko-amerykańskiej, która już nie ogranicza się jedynie do  sporu handlowego, ale jest raczej konfliktem geopolitycznym. Pośród wielu problemów w relacjach chińsko-indyjskich, na uwagę zasługują– rywalizacja o prymat w eksploracji kosmosu oraz stosunek do amerykańskiej wizji Indo-Pacyfiku. Zdaniem prof. Góralczyka, zwłaszcza ta ostatnia sprawa jest kluczowa, ale Indie ostatecznie nie stworzą sojuszu z USA przeciw Chinom i zachowają pozycję „państwa obrotowego” (swing state).

Co ciekawe, mniejsze zainteresowanie budziły indyjskie wybory w USA, zajętych głównie sprawami wewnętrznymi, a także sporem z Chinami i rosnącymi napięciami w relacjach z Iranem. Według doktor Aleksandry Jarczewskiej, Indie są jednak „ istotnym graczem dla Stanów Zjednoczonych, zarówno w regionie jak i globalnie”. Zajmują ważne miejsce w dwóch wymiarach strategii Prezydenta Trumpa określanej jako „America First” – w zakresie bezpieczeństwa i w kwestiach gospodarczych. Jak pokazały ostatnie dokumenty strategiczne, Indie „są kluczowe w rozgrywce z Chinami”, dlatego USA będzie nadal rozwijać bliski dialog strategiczny. W zakresie gospodarczym Trumpowi zależy na sprzedaży amerykańskiej broni do Indii i redukcji swojego deficytu, natomiast Indie liczą na amerykańskie inwestycje i technologie.

W związku z kampanią do Parlamentu Europejskiego indyjskie wybory nie były szeroko komentowane w Europie. Nie oznacza to jednak braku zainteresowania Indiami. Wręcz przeciwnie Unia Europejska jest pozytywnie nastawiona do Indii i dąży do intensyfikacji współpracy, czemu dała wyraz przyjmując w 2018 r. pierwszą w historii strategię UE wobec Indii. Stabilny i reformatorski rząd w Indiach jest dobrym prognostykiem dla dalszej współpracy.

W trakcie dyskusji omówiono też m.in. problemy związane z kształtowaniem hinduskiej tożsamości narodowej, wyzwania dla mniejszości religijnych, schyłek partii Kongresu Narodowego, prawdopodobne cele pierwszych wizyt zagranicznych premiera Modiego (Japonia, któryś z państw ASEANu, kraj sąsiedni w Azji Południowej) perspektywy rozwoju indyjskiej gospodarki i szanse dla Polski. Według Patryka Kugiela z PISM, dobre relacje indyjsko-amerykańskie i unijno-indyjskie stwarzają dobre warunki dla intensyfikacji współpracy Polski z Indiami. Najprawdopodobniej w trakcie tej kadencji Modiego złoży on wizytę w Polsce – im wcześniej to się wydarzy tym lepiej. 

oprac. Patryk Kugiel

PROGRAM:

PANELIŚCI:

• Bogdan Góralczyk, Uniwersytet Warszawski
• Dr Aleksandra Jarczewska, Uniwersytet Warszawski
• Patryk Kugiel, Polski Instytut Spraw Międzynarodowych

 Moderacja: Justyna Szczudlik, PISM