Takie pytanie postawili sobie eksperci z krajów Grupy Wyszehradzkiej, którzy spotkali się na warsztatach organizowanych w PISM w dniach 30 listopada-1 grudnia. Przedmiotem analizy była współpraca V4 z czterema wschodzącymi potęgami: Chinami, Indiami, Brazylią i RPA. Przegląd polityki państw wyszehradzkich wobec tych mocarstw ukazuje wiele podobieństw, które mogą stanowić podstawę do wspólnych działań. Wszystkie kraje V4 rozwijają od niedawna intensywnie globalny wymiar swojej polityki zagranicznej szczególne miejsce poświęcając największym krajom pozaeuropejskim. Wszystkie starają się zwiększyć swój eksport i zacieśnić dialog polityczny. Jednocześnie, inaczej niż jest w przypadku Rosji, stosunek do pozostałych członków grupy BRICS nie stanowi źródła sporów i rozbieżności między krajami wyszehradzkimi. Wszystkie natomiast zmagają się z podobnymi ograniczeniami i wyzwaniami w tych relacjach wynikającymi z ogromnej asymetrii potencjałów i ograniczonych kontaktów w przeszłości. Wydaje się zatem, że wzmocnienie koordynacji i podjęcie wspólnych działań w ramach Grupy Wyszehradzkiej może przynieść korzyści wszystkim zainteresowanym stronom.

Uczestnicy warsztatów dokładnie przeanalizowali potencjał współpracy w trzech wymiarach – politycznym i bezpieczeństwa, gospodarczym oraz kontaktów międzyludzkich. O ile w zakresie stosunków gospodarczych wielokrotnie kraje wyszehradzkie będą występowały wobec nowych mocarstw jako konkurenci, rywalizując o dostęp do rynków, kontrakty gospodarcze i inwestycje, o tyle podzielają wiele interesów w stosunkach politycznych i w zwiększaniu współpracy kulturalnej, akademickiej czy turystycznej. Przy odpowiednim zainteresowaniu partnerów pozaeuropejskich format „V4 Plus” może zatem okazać się jednym ze sposobów na realizację globalnych celów krajów wyszehradzkich oraz promocji Grupy Wyszehradzkiej w świecie. Stworzenie nowych i lepsze wykorzystanie istniejących instrumentów i mechanizmów współpracy może mieć kluczowe znaczenie dla wykorzystania w pełni tego potencjału.

Warsztaty odbyły się w ramach projektu badawczego: „V4 Goes Global: Exploring opportunities in V4 cooperation with BASIC emerging powers” realizowanego przy wsparciu finansowym Międzynarodowego Funduszu Wyszehradzkiego. W projekcie udział biorą eksperci z czterech instytucji: Central European Policy Institute z Bratysławy, Institute of International Relations z Pragi oraz HAS Centre for Economic and Regional Studies, Institute of World Economics z Budapesztu. 

Szczegółowe wnioski z badań i rekomendacje zmierzające do wykorzystania wartości dodanej V4 w relacjach z Chinami, Indiami, Brazylią i RPA będą zaprezentowane w specjalnym raporcie już na początku przyszłego roku.

PROGRAM (EN)

Fot. A.Żebrowska