Czy Polska może się przyczynić do polepszenia relacji Unii Europejskiej z Iranem?
15.12.2013, 00:00
15.12.2013, 00:00
Zmiany, którie nastapiły w Iranie po ostatnich wyborach prezydenckich, tworzą podatny grunt dla rozpoczęcia bliższej dwustronnej współpracy. Relacje między Polską a Iranem oraz sytuacja w ich poszczególnych regionach były głównymi tematami pierwszego Irańsko-Polskiego Okrągłego Stołu, który odbył się w Teheranie 15 grudnia 2013 r.
Zmiany, którie nastapiły w Iranie po ostatnich wyborach prezydenckich, tworzą podatny grunt dla rozpoczęcia bliższej dwustronnej współpracy. Relacje między Polską a Iranem oraz sytuacja w ich poszczególnych regionach były głównymi tematami pierwszego Irańsko-Polskiego Okrągłego Stołu, który odbył się w Teheranie 15 grudnia 2013 r.

Relacje obu krajów sięgają okresu średniowiecza. W ważnych momentach w historii Polski Iran był jej sojusznikiem. Przykładowo Persja była jednym z dwóch państw (drugim było Imperium Osmańskie), które nie uznały rozbiorów Polski. Ponadto podczas II wojny światowej armia generała Andersa znalazła w Iranie długo poszukiwane schronienie – w 1942 r. ok. 120 tysięcy polskich żołnierzy i cywilów zwolnionych z sowieckiej niewoli przybiło do irańskiego portu Bandar Anzali. Przez dwie ostatnie dekady Iran nie był jednak widoczny w polskiej polityce zagranicznej. Mając na uwadze dążenia Iranu do polepszenia jego tradycyjnych relacji z Europą, znaczenie tego państwa w polskiej polityce zagranicznej również może ulec zmianie. Mimo że Iran jest już potęgą regionalną, a pozycja Polski w regionie dopiero się umacnia, uczestnicy okrągłego stołu stwierdzili, że jest miejsce na wzajemną współpracę. Według Irańczyków Polska jako część Unii Europejskiej może stać się bramą do lepszych relacji unijno-irańskich.  

Nie ma wątpliwości, że punkt widzenia Irańczyków oraz ich percepcja współczesnych wyzwań i zagrożeń są różne od polskich. Przykładowo, silna i zjednoczona Unia Europejska nie leży w interesie Iranu. Co więcej, Irańczycy obawiają się roli i wpływu „wielkiej trójki” (Wielka Brytania, Francja, Niemcy) w procesie tworzenia europejskiej polityki zagranicznej oraz amerykańskiego systemu obrony przeciwrakietowej. Polskie stanowisko wobec tych procesów jest inne. Niemniej, ze względu na trudne do tej pory relacje między Iranem a UE, a także na możliwości otwierające się po genewskim porozumieniu nuklearnym, rodzi się pilna potrzeba poprawy tych stosunków. Na poziomie think tanków korzystne w tym zakresie byłoby prowadzenie dyskusji na temat idei Unii Europejskiej, wyzwań w zakresie bezpieczeństwa w regionie oraz rozwoju współpracy gospodarczej między Iranem a Polską.

Oprócz udziału w Okrągłym Stole, którego gospodarzem był Instytut Międzynarodowych Nauk Politycznych (IPIS), PISM wziął także udział w seminarium na temat sytuacji w regionie w świetle kryzysu syryjskiego, zorganizowanym przez Instytut Bliskowschodnich Studiów Strategicznych w dniu 14 grudnia 2013 r. Polscy i irańscy eksperci omawiali także kwestię bezpieczeństwa regionalnego i międzynarodowego w Center for Strategic Researchers of the Expediency Council (CSR) dnia 16 grudnia 2013 r. 

Program I Irańsko-Polskiego Okrągłego Stołu